| |
Vierenveertig nieuwe nestholtes voor huismussen in het Maximiliaanpark
Op een steenworp van het kanaal en het Becodok, aan de rand van het Maximiliaanpark, komen nog een paar groepjes huismussen voor. Zij zijn de laatste overblijvers van een veel grotere kolonie, die er de laatste twintig jaar helaas sterk op achteruit is gegaan.
Te weinig eten en nestkansen
 |
| © Erik Etienne |
De huismus (Passer domesticus) is een klein zangvogeltje (hij weegt zoveel als 3 walnoten) dat al sinds het neolithicum dicht bij de mens leeft: zowel om voedsel als nestgelegenheid te vinden richt het zich op de mens. Door de toenemende verstedelijking verdwijnen echter steeds meer groengebieden (akkers, gewassen, braakland, enz.) aan de rand van die steden. Daardoor heeft de huismus zich noodgedwongen aangepast en gaat hij zijn voedsel zoeken daar waar mensen wonen. Hij duikt daarom regelmatig op in de nabijheid van caféterrassen of in parken, op zoek naar restjes eten die wij laten liggen. Een ander probleem voor de huismus is de afbraak van oude gebouwen (waarin deze holenbroedende vogel vaak holten voor een nest vindt) ten voordele van nieuwbouw waarin zelfs het kleinste openingetje zorgvuldig is weggewerkt. De teloorgang van dat soort nestplaatsen en het verdwijnen van natuurlijke voedselbronnen zijn twee belangrijke oorzaken van de vrije val van het aantal huismussen in het Brusselse Gewest.
 |
| © Erik Etienne |
Hoewel er in het Maximiliaanpark - en zeker om en rond de boerderij in het park - nog voldoende goede voedselbronnen voor de mus te vinden zijn, heeft de mussenkolonie die hier al jarenlang thuis is een zware klap gekregen doordat de voorbije jaren heel wat oude gebouwen langs het park gesloopt werden. De kolonie is nu uit elkaar gevallen in verschillende kleinere groepjes die hun nesten bouwen in de weinige holle ruimtes in de buurt die ze nog kunnen vinden. Sommige vogels hebben zich verbazingwekkend goed aangepast, door hun nest te maken in spleten die ze soms vinden op moderne flatgebouwen, zoals bijvoorbeeld onder de terrassen aan de Helihavenlaan.
Een mooie samenwerking, een nieuw project
Twee jaar geleden nam Grenzeloze Schelde in het kader van het project ‘Het kanaal, een ecologische corridor’ contact op met de coördinator van de mussenwerkgroep. Bedoeling was om samen na te denken hoe de overblijvende mussenpopulatie in het Maximiliaanpark in stand kon worden gehouden. Daarop bracht de werkgroep eerst de nog bestaande groepjes mussen in kaart. Er werd een terreinbezoek georganiseerd om te bepalen welke gebouwen het meest geschikt waren om er nestkasten op aan te brengen, om zo het verlies aan broedplaatsen te compenseren. Uiteindelijk bleken de gebouwen van basisschool Saint-Roch en een klein gebouw van de afdeling Groene Ruimten van de Stad Brussel (midden in het park) de beste keuzes. De schooldirectie en de Stad Brussel waren al snel enthousiast om een aantal nestkastjes aan de muren van hun gebouwen op te hangen.
De uitvoering van het project liep wat vertraging op door de coronapandemie, de stijging van de houtprijzen (waardoor we een ander model nestkastjes moesten kiezen) en een voertuig dat de toegang tot een van de gebouwen blokkeerde… Maar uiteindelijk werd het project in twee fasen afgerond. De nestkastjes werden aangekocht bij het Koninklijk Belgisch Verbond voor de Bescherming van de Vogels in Anderlecht: 6 dubbele houten nestkastjes en 16 dubbele nestkastjes uit houtbeton, wat neerkomt op het equivalent van 44 nieuwe nestholtes voor de huismus, die soms tot vier keer per jaar jongen krijgt!
Een eerste lading nestkasten werd in juli 2021 opgehangen. De overige volgden in april dit jaar, onder het goedkeurend oog van Erik Etienne (coördinator van de mussenwerkgroep) voor de keuze van de meest geschikte locatie. De werkzaamheden werden uitgevoerd door een enthousiast team van de afdeling Wegeniswerken van de Stad Brussel. Onder de bescherming van de aartsengel Michiel (die met zijn beeltenis de jassen van het personeel van de Stad Brussel siert) werden de nestkastjes op enkele meter hoogte opgehangen met behulp van ladders, stellingen en zelfs een hoogtewerker! Uiteraard mocht er na afloop iets gedronken worden om te klinken op de goede samenwerking.
Tot slot nog deze opmerkelijke legende: de heilige Rochus (naar wie de school vernoemd is), een wonderdoener en pelgrim uit de late Middeleeuwen, zou ooit een groepje vogels langs de kant van een weg nieuw leven hebben ingeblazen. Het lijdt dan ook geen twijfel dat de mussen uit de buurt een gastvrij onderkomen zullen vinden op de gebouwen van de school, waar ze de kinderen zullen trakteren op hun vrolijke getjilp!!
Grenzeloze Schelde, juni 2022
|
|
