| |
Duurzaam waterbeheer en biodiversiteit bij Elia, tussen Zenne en kanaal
 |
| Elia, quai L. Monnoyer © M. Wauters |
Elia is de beheerder van het elektriciteitsnet in België en heeft zichzelf ook milieudoelstellingen opgelegd, zoals duurzaam waterbeheer en ontwikkeling van de biodiversiteit. De Elia-site langs het kanaal in Brussel, aan de Léon Monnoyerkaai, is bijna 9400m² groot.
Bij regenweer valt er dus een aanzienlijke hoeveelheid water op het terrein en dat water houdt het bedrijf ter plaatse vast, op twee manieren.
Het V-vormige gebouw neemt een groot deel van het grondoppervlak in beslag, maar daarnaast is er ook nog veel groene ruimte.
Opvang en gebruik van regenwater
 |
| Het kanaal, tegenover Elia |
Hoewel de chemische en fysische kwaliteit van het kanaalwater in Brussel relatief goed is, lijdt die kwaliteit soms nog onder - soms ernstige - puntvervuiling, vooral bij hevige regenval. Wanneer het hard regent, wordt de overloop van het afvalwater van de collectoren rechtstreeks in het kanaal en ook in de Zenne geloosd via enkele overstorten, om zo overstromingen te voorkomen. Dat afvalwater wordt door de regen wel verdund maar blijft toch belast met verschillende soorten verontreiniging die een negatieve impact hebben op de waterkwaliteit en het aquatische leven. Een oplossing om de frequentie en de omvang van die problematische lozingen te verminderen, is het behoud van regenwater waar het valt, op perceelsniveau, om het volume zuiver water dat onnodig in riolen en collectoren verdwijnt, te verminderen.
Die recuperatie op perceelsniveau wordt door Elia toegepast aan de Monnoyerkaai. Het water dat van de daken vloeit, wordt opgevangen en opgeslagen in 3 tanks met een capaciteit van elk 20.000 liter, die zich onder het gebouw bevinden. Het regenwater dat op de grond valt, wordt naar een waterpartij (lagune) van 1700 m² geleid, waar ook de overstorten van de regenputten in terechtkomen. Die regenputten voorzien in alle sanitaire voorzieningen van de gebouwen. Het regenwater wordt onder andere gebruikt voor de toiletten, om de planten water te geven en om schoon te maken.
 |
| © Elia |
Dankzij die systemen wordt er dus veel minder drinkwater verspild aan toepassingen waarvoor niet per se drinkwaterkwaliteit nodig is. Bovendien leveren verschillende ingrepen een verdere besparing van water op, zoals waterzuinige sanitaire voorzieningen en een intelligente meter die lekken en overmatig gebruik opspoort door het waterdebiet te controleren.
Natuurlijke afvalwaterzuivering
In het Brussels Gewest wordt het afvalwater via collectoren naar twee rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI's) geleid, in Haren en Vorst. Toch is de Elia-site aan de Monnoyerkaai op geen van beide aangesloten. Bijna nergens in de omgeving van het gebouw ligt er riolering en dus besloot Elia om zijn afvalwater zelf en ter plaatse te behandelen volgens een procédé dat afwijkt van wat er in de traditionele waterzuiveringsinstallaties gebeurt. Elia koos namelijk voor fyto-zuivering, waarbij planten en micro-organismen de verontreinigende stoffen uit het water halen.
 |
| Lagune © Natagora |
Grijs water (wastafels, vaatwasmachines, douches,...) en toiletwater wordt eerst naar een sceptische put geleid waar de zwevende deeltjes kunnen bezinken. Daarna wordt het water naar een rietveldje geleid. Uiteindelijk komt dit water terecht in de lagune van 1700 m², waar het natuurlijke zuiveringsproces verdergaat en afgerond wordt. De lagune is verbonden met de Zenne, de rivier die door Brussel stroomt en de grens van de Elia-site vormt, en waarin het gezuiverde water dus uiteindelijk wordt geloosd. Het water is niet bruikbaar voor menselijke behoeften maar een eerste test in maart 2015 heeft wel aangetoond dat het zuiveringssysteem doeltreffend is.
Groene ruimten en biodiversiteit
Naast hun functie van zuivering en opvang van afvloeiend water, vormen het rietveld en de lagune met een zoom van begroeiing ook natuurlijke biotopen waar fauna en flora zich kunnen vestigen. Er worden bijvoorbeeld kikkers en libellen waargenomen, en watervogels komen graag genieten van de rust en stilte van de vijver.
 |
| Groene ruimte © Natagora |
Over een lengte van 200 meter zijn er ook gemengde hagen van verschillende inheemse soorten (veldesdoorn, hazelnoot, wilde liguster, meidoorn, haagbeuk,...) aangeplant. Onlangs werden ook meer dan 60 inheemse bomen en struiken geplant, met de hulp van de vzw Bûûmplanters. Daaronder 5 soorten fruitbomen (appel, peer, kers,...) waarvan de vruchten hopelijk in de nabije toekomst in de kantine geserveerd kunnen worden! Binnenkort zal een grasveld van enige omvang trouwens heraangelegd en ingezaaid worden met een mix van inheemse bloemzaden om er een mooie bloemweide van te maken. Die weide zal niet alleen mooi zijn maar vraagt bovendien weinig onderhoud en zal tal van insecten aantrekken, waaronder bijen en vlinders. Er zijn ook twee bijenkasten geplaatst in samenwerking met het bedrijf BeeOdiversity. Ten slotte moet ook gezegd worden dat het onderhoud van het hele terrein zonder chemische producten gebeurt.
 |
| De Zenne langs Elia |
Op het bedrijfsterrein staan nog andere acties gepland, onder meer op basis van advies van Natagora naar aanleiding van een terreinbezoek: aanplant van bijkomende struiken, minder maaibeurten voor bepaalde grasveldjes zodat daar een meer soortenrijke flora kan ontstaan, klimplanten, insectenhotels, minder regelmatige snoei van inheemse hagen, en drijvende eilandjes in de waterpartij zodat zich daar typische planten van drassige gebieden kunnen ontwikkelen.
Deze ingrepen en stukjes natuur tussen de Zenne
en het kanaal versterken het potentieel van de ecologische corridor die beide waterlopen vormen.
Die corridor trekt heel wat diersoorten aan, voor wie rustplaatsen zoals de Elia-site levensbelangrijk zijn.
Grenzeloze Schelde - maart 2021
Meer informatie over de milieudoelstellingen van Elia >>
|
|
