 |
Oever- en Huiszwaluwen langs het kanaal
Eind oktober hebben we met enkele specialisten een uitstap naar het noorden van Brussel georganiseerd. De tocht liep langs het kanaal en vond plaats in het kader van het project 'Het kanaal, een ecologische corridor in hartje Brussel'. Het doel van de ontmoeting was om gedachten uit te wisselen over de Oever- en Huiszwaluwen, en meer bepaald over de mogelijkheden om deze trekvogels op te vangen langs het Brusselse deel van het kanaal, net voor Vilvoorde.
 |
| © Luc Boon |
Deze kleine, bruin-witte zwaluw van 12cm dankt zijn kwalificatie 'oever' aan de plaatsen waar je hem vaak vindt en waar hij in kolonies woont. Het gaat dan over bermen en oevers uit zachte grond met steile hellingen langs waterlopen en zeeën. Net zoals de IJsvogel graaft hij een cirkelvormige galerij die soms wel tot één meter lang kan worden. De galerij komt uit op een klein kamertje waar ze hun nest vormen. Je kan ze, vlak boven het wateroppervlak, op insecten zien jagen.
 |
 |
| © Charles Carels |
Kan de Oeverzwaluw terug naar Brussel komen? Gezien de oevers van het kanaal uit steen en beton bestaan, zal dit pas mogelijk zijn door het plaatsen van een kunstmatige nestkast langs het kanaal (of langs de Zenne, die in de onmiddellijke nabijheid van het kanaal stroomt), niet te ver staan van de bestaande kolonies en op een weinig verstedelijkte, rustige plek. De linkeroever van de waterweg (en van de Zenne) iets voor Vilvoorde, zou een geschikte plaats kunnen zijn. De installatie van een structuur van het type ‘grote box' met een veertigtal gangen lijkt in principe de beste oplossing voor deze plek. Een andere originele optie, is het graven van kunstmatige gangen in de bestaande oever. Tot slot is ook de heraanleg van een bestaande zandhoop, op een andere plaats langs de oever, ook een mogelijkheid. Wordt vervolgd...
Op iets meer dan 1 km stroomopwaarts huist in de gebouwen van de CERES-maalderij, nog steeds langs het kanaal, de grootste kolonie Huiszwaluwen van het Brussels Gewest. De kolonie telde in 2019 183 natuurlijke nesten (en hun aantal neemt jaar na jaar toe). Toch daalde de populatie Huiszwaluwen, door verschillende redenen, drastisch tijdens de tweede helft van de twintigste eeuw, net zoals in veel andere West-Europese regio's. In 2002 werden nog slechts 32 broedparen geteld. Dankzij de gunstige locatie van CERES en diverse initiatieven om kunstmatige nestkasten te plaatsen, zijn de populaties van onze stadszwaluwen zich gelukkig aan het herstellen! Het plaatsen van nestkasten op de gebouwen in de nabijheid van CERES zou ook kunnen bijdragen aan de uitbreiding van de bestaande kolonie langs het kanaal.
 |
| © Luc Boon |
Werkgroep Zwaluwen (Natagora) >
Het kanaal, een ecologische corridor in hartje Brussel >
Grenzeloze Schelde-Escaut sans Frontières
werkgroep 'Water in de Stad'
januari 2020
Met dank aan Charles Carels, Alain Paquet en Alain Boeckx voor het nalezen van de tekst
