|
NATUUR likt haar wonden
 Het
Schelde-estuarium is één van de belangrijkste getijdengebieden
van Noordwest-Europa en vormt een uniek overgangsgebied van
rivier naar zee en van zee naar rivier. Het zoute zeewater
vermengt zich geleidelijk met het zoete rivierwater, waardoor
een zout-zoet gradiënt ontstaat. De variatie in zoutgehalte,
in waterstand, in stromingssnelheid en in bodemstructuur zorgt
voor een grote verscheidenheid in leefgebieden voor planten
en dieren. Het Schelde-estuarium is samen met de andere estuaria
en kustgebieden rond de zuidelijke Noordzee voor watervogels
een belangrijke schakel in de keten van waterrijke gebieden
langs de Oost-Atlantische trekroute.
Het fenomenaal natuurgebied boordevol dynamiek en diversiteit
staat echter ook onder druk gezien de grote bevolkingsdichtheid
en de belangrijke economische activiteit. Dankzij de verbeterde
waterkwaliteit is er nochtans beterschap op komst. De Scheldenatuur
likt haar wonden en komt langzaam weer tot leven.
GOG, GGG, wetlands en estuariene natuur
Het Geactualiseerde Sigmaplan is gekoppeld aan de Lange Termijnvisie
voor het Schelde-estuarium en de Ontwikkelingsschets 2010
met de ondertussen genoegzaam bekende drie pijlers veiligheid,
natuurlijkheid en toegankelijkheid.
Hoe de uitvoering van het Sigmaplan als veiligheidsplan én
natuurontwikkelingsplan wordt opgevat, kan je in de praktijk
uitgevoerd of in uitvoering zien in bv. het Lippenbroek, de
Vlassenbroekse polder en het toekomstig overstromingsgebied
Kruibeke-Bazel-Rupelmonde.
Uitermate interessant is het Lippenbroek als pilootproject
voor slik- en schorontwikkeling in een gecontroleerd overstromingsgebied
(GOG) waar via een techniek met hoge inlaat- en lage uitlaatsluizen
een gecontroleerd gereduceerd getij (GGG) wordt ingesteld
in een GOG-polder. Twee jaren intensieve monitoring in dat
pilootproject tonen de voordelen van deze techniek aan: de
voormalige landbouwpolder evolueerde al snel naar een ecosysteem
met typische estuariene en wetland soorten. Door de lagere
dynamiek van het water is de soortenrijkdom hoger in de polder
dan in de Schelde zelf. Een zelfde evolutie, met name kolonisatie
door typische estuariene en wetland soorten, werd ook waargenomen
voor benthos1, vis en vogels.
Het welslagen van dit proefproject is niet onbelangrijk voor
het creëren van draagvlak in de andere projectgebieden van
het Sigmaplan.
 |
|
 |
Tekst Lippenbroek, waar het
getij de nieuwe regel is,
Tom Cox - Ecosysteembeheer, UA (22 kB) >>
Het Scheldeproject
Het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) wil werk maken van
de internationale natuurdoelstellingen langs de Zeeschelde
en haar bijrivieren en engageerde zich daarom voor een groot
aantal projecten. De belangrijkste zijn de natuurcompensaties
voor de economische ontwikkeling van de Antwerpse haven (verdieping
van de vaargeul), zowel op linker- als rechteroever van de
Schelde, de natuurontwikkeling in het gecontroleerd overstromingsgebied
Kruibeke, Bazel en Rupelmonde en het Geactualiseerde Sigmaplan
langs Zeeschelde, Durme, Rupel, Dijle en Netes. Om de samenhang
en haar engagement in deze projecten te onderstrepen, gaf
het ANB haar bijdrage aan al deze projecten één naam: het
Scheldeproject.
In deze projecten werkt het ANB samen met heel wat partners:
Waterwegen en Zeekanaal nv, het Gemeentelijk Havenbedrijf
Antwerpen, de werkgroep Ontwikkelingsschets 2010, de Maatschappij
Linkerscheldeoever, het Departement Mobiliteit en Openbare
Werken, de Vlaamse Landmaatschappij, Natuurpunt, vzw Durme,
de gemeenten, …
Tegen 2010 moet er ongeveer 2.500 hectare natuurinrichting-
en ontwikkeling op de sporen staan. Dat zijn voor een groot
deel gebieden die opnieuw onder invloed van de getijden worden
gebracht. Voor de meeste 2010-projecten2
werden de geïntegreerde gebiedsvisies opgemaakt. Er is daarvoor
intensief overleg gepleegd met gemeenten, lokale besturen,
belangenorganisaties, administraties… Via infomarkten en infovergaderingen
voor de landbouw werd ook de stap naar eigenaars en omwonenden
gezet.
Tegen 2015 komt daar nog eens 1.800 hectare bij. De volledige
realisatie van het Sigmaplan loopt tot 2030.
Tekst Natuurherstel langs de Schelde, Agentschap Natuur
en Bos (70 kB) >>
Presentatie Ontwikkelingsschets 2010 Schelde-estuarium, Jon
Coosen – werkgroep Ontwikkelingsschets 2010 (46 MB)
>>
De 2010-projecten in vogelvlucht >>
1 Benthos:
verzamelnaam voor alle organismen die leven op de bodem van
zoete en zoute wateren. Het bevat zowel levensvormen die vastzitten
aan de bodem of vastzitten aan andere vastzittende organismen
als organismen die zich kruipend of lopend over de bodem bewegen.
2 Projecten die in het kader van de Ontwikkelingsschets
moeten worden gerealiseerd om de Schelde in 2010 veiliger, toegankelijker
en natuurlijker te maken. Het project past in het streven van
de Vlaamse en de Nederlandse overheid om van de Schelde een
gezond en multifunctioneel estuarien watersysteem te maken dat
op duurzame wijze gebruikt wordt.
|
