Het project ‘Het kanaal, een ecologische corridor in het hart van Brussel’ kadert in het Natuurplan dat werd uitgewerkt door het Brussels Gewest en in het project ‘Natuur in de Stad’ dat initiatieven steunt op het vlak van de bevordering en de bescherming van de natuur in de stad. Het project wordt gecoördineerd door Grenzeloze Schelde (via de werkgroep ‘Water in de Stad - L’Eau dans la ville’) en streeft ernaar dat de verschillende betrokkenen (bedrijven, overheid, verenigingen...) op de oevers van het kanaal de natuur de komende jaren nog meer integreren op hun terreinen. Het project heeft twee doelen: er voor zorgen dat het kanaal (en de Zenne op de plaatsen waar ze niet overdekt is) zijn rol van ecologische corridor volop kan vervullen en er tegelijk bijdragen tot een betere leefomgeving voor de bewoners. Het voordeel is dat er gelijk ook aandacht gaat naar het regenwaterbeheer en de strijd tegen het hitte-eilandeffect waarmee we in de toekomst geconfronteerd zullen worden. Bovendien zal er nauw worden samengewerkt met Brusselse actoren met ervaring en kennis in deze materie, zoals Natagora, Natuurpunt, Brussel Natuur, Coördinatie Zenne...en alle partners die zich willen engageren!

Als de oevers van het kanaal in het noorden richting Laken en in het zuiden in Anderlecht al genieten van groene zones die gunstig zijn voor de biodiversiteit, dan is de ‘ecologische’ verbinding tussen deze twee uiteinden vooralsnog moeizaam (voor sommige vogels, bijvoorbeeld). Ondanks de geplande aanleg van een aantal parken, blijft het centrale deel van het kanaal (in Molenbeek en Brussel stad) relatief arm aan groene ruimtes. In het kader van het project zal een inventaris opgemaakt worden van de plaatsen (braakland, bedrijven, ...) waar concrete acties mogelijk zijn om die schaarste weg te werken, zonder daarbij de zones te vergeten die al van natuur voorzien zijn. Die acties kunnen heel uiteenlopend zijn, van de meest eenvoudige (vogelhuisjes, schuilplaatsen) tot de meest uitgewerkte (klimplanten, groene daken, struiken, aanleg van vijvers), zodat heel veel mensen ervan kunnen genieten.

Met bijvoorbeeld een webpagina en rondleidingen wil het project ‘Het kanaal, een ecologische corridor in het hart van Brussel’ ook zorgen voor de sensibilisering van de Brusselaars en de verschillende actoren zoals de duurzame wijkcontracten, de overheden en de bedrijven. Omdat de kanaalzone volop in een fase van stedelijke transformatie zit, is het ook het ideale moment om hierover te communiceren zodat er bij toekomstige projecten op en langs het kanaal meer rekening gehouden met de dimensie ‘natuur’, die er tot nu toch wat genegeerd wordt.

Die sensibilisering kan al rekenen op twee concrete voorbeelden: op de waterzuiveringsinstallatie van Aquiris en op Solvay. Deze bedrijven op de oever van het kanaal ten noorden van Brussel hebben die ‘groene’ dimensie sinds enkele jaren op hun terreinen verwerkt (natuurgebied, ecologisch beheer van hun domein, ...) dankzij een geslaagde samenwerking met milieuorganisaties.

Brussel heeft haar naam van groene hoofdstad te danken aan haar verleden en moet die benutten als een belofte voor de toekomst. Het project wil rond het kanaal een dynamiek teweegbrengen waardoor Brussel ervoor kan zorgen dat die faam van groene hoofdstad ook voor haar meest verstedelijkte wijken terecht is.

Oproep tot medewerking Het project zit nog in zijn opstartfase. De bedoeling is om in de tijdspanne van enkele maanden een paar concrete acties tot een goed einde te brengen om het project op een tastbare manier te kunnen promoten. Als je actief bent in de omgeving van het kanaal, rekenen we graag op je medewerking: Werk je in een bedrijf? Woon je op de oever, ben je natuurliefhebber? Ben je actief in een wijkcontract, in een bestuur, ben je een verkozene? Heb je goede voorbeelden die als model kunnen dienen voor de kanaalzone in Brussel? Voorbeelden op kleine schaal die kunnen worden overgenomen op grote schaal? Ideeën die alleen nog concreet moeten gemaakt worden? Zou je je graag engageren, maar heb je nood aan expertise om het op een efficiënte manier te doen? Contacteer ons, samen zullen we dit project tot een goed einde brengen!

Guillaume de Wouters
Grenzeloze Schelde - Escaut sans Frontières
Water in de Stad - L'Eau dans la Ville