Natuur en water hand in hand: Meetjeslandse natuur
verbonden met Nederland

De Vrouwkenshoekkreek in Sint-Laureins was ooit één van de mooiste kreken van het Vlaamse Meetjesland1. Maar in de jaren '50 werd ze voor het grootste gedeelte opgevuld met sediment afkomstig van de verdieping en verbreding van het nabijgelegen Leopoldkanaal. Daardoor verdween het typische kreekbiotoop met bijbehorende fauna en flora volledig en kwam een ecologisch weinig waardevol grasland in de plaats.
Nu is de kreek in ere hersteld en krijgt de natuur er weer alle kansen. Ook is ze terug verbonden met de Blokkreek in Nederland en voortaan kunnen de kreken samen een rol spelen in het waterbeheer. Op die manier draagt het project bij aan het realiseren van doelstellingen van de Europese kaderrichtlijn Water. Het bereidt ook het grensgebied voor op de gevolgen van de klimaatwijziging.
Verschillende partners uit het Vlaams-Zeeuwse grondgebied werkten samen om ruimte voor water te creëren en kennis uit te wisselen. Water stopt immers niet aan de grenzen.

Vrouwkenshoek voor aanvang der werken
Nadat de Vrouwenkenshoekkreek in de jaren '50 voor het grootste deel opgevuld werd, bleven de gronden tientallen jaren in privaat bezit. In de jaren '90 kon Natuurpunt het terrein verwerven en de plannen groeiden om de kreek terug te herstellen en opnieuw te verbinden met de nog intacte Blokkreek net over de grens in Nederland.

Groots internationaal project

In 2009 werd in het kader van het Interreg IV-programma het project 'Natuurlijk water' goedgekeurd, waarvan het verbeteren en verbinden van de Vrouwkenshoekkreek en de Blokkreek een onderdeel was. Het Nederlandse Waterschap Scheldestromen, Natuurpunt, de provincie Oost-Vlaanderen, de Generale Vrije Polders en de gemeente Sint-Laureins werken in dit internationale project samen.
Het project was uniek in haar genre. Dergelijk grootschalig kreekherstel was, zeker in combinatie met een grensoverschrijdende natuurverbinding, nog nooit eerder uitgevoerd.
Naast kreekherstel stonden twee andere thema's centraal, namelijk het herstel van het ecologisch beheer van bloemrijke dijken en het optimaliseren van de landelijke waterkwaliteit.

Herstel Vrouwkenshoekkreek in uitvoering

Meer natuur, nieuwe kansen

Vrouwkenshoekkreek hersteld
Sinds kort is de Vrouwkenshoekkreek hersteld: alle kunstmatig ingebrachte sedimenten werden volledig verwijderd zodat de vroegere biodiversiteit van weleer zich in al haar glorie opnieuw spontaan kan ontwikkelen. Door de Vrouwkenshoekkreek te herstellen was er ook weer een verbinding met de Blokkreek. De Blokkreek ligt op Nederlandse bodem en kreeg een flinke opknapbeurt. Door het verwijderen van een laag slib kreeg de kreek weer voldoende diepgang, een zegen voor de planten en dieren.
Deze nieuwe verbinding is een goed instrument om de grensstreek voor te bereiden op de gevolgen van de klimaatwijziging. Bij een tekort of overvloed aan water kan dan grensoverschrijdend worden teruggevallen op de kreken.

Natuur- en waterbeheer

Natuurpunt neemt het verdere natuurbeheer van de Vrouwkenshoekkreek op zich. De provincie Oost-Vlaanderen zal de peilen opvolgen. Om de natuur ten goede te komen zal in de kreek naar een natuurlijk waterpeilregime worden gestreefd, wat betekent dat het waterpeil in de winter hoger is dan in de zomer. Dat is het omgekeerde van het peilregime in de polders waar omwille van de landbouw het zomerpeil hoger gehouden wordt dan in de winter. Twee nieuwe stuwen zullen de peilen regelen.

Big Jump op zondag 8 juli: spring in de (nieuwe) Vrouwkenshoekkreek

Tijdens de Big Jump kan je mee de Vrouwkeshoekkreek officieel inspringen. De Big Jump wordt internationaal georganiseerd om aandacht te vragen voor onze waterlopen, meren en kreken en de nood aan proper water. Kreken zijn trouwens niet alleen belangrijk als natuurgebieden, ze verminderen de kans op overstromingen in de polders omdat ze als spons dienen.
Meer info vind je op www.NPMeetjesland.be.


1 Het Meetjeslands krekengebied is een streek in het uiterste noorden van de provincie Oost-Vlaanderen, tegen de Nederlandse grens. Vanaf de 12de eeuw drong de zee hier regelmatig binnen. Daarbij werden telkens nieuwe lagen marien en vruchtbare klei afgezet en werden geulen uitgeschuurd in het landschap. Het bewijs hiervan zie je nog altijd aan de talrijke kreken die meestal gevuld zijn met zilt (zout) water. Vandaag is het krekengebied vooral een landbouwgebied. Er zijn echter ook nog heel wat waardevolle stukjes natuur. Het Meetjesland wordt doorsneden door het Leopoldkanaal dat werd aangelegd voor de afwatering van het gebied, nadat Nederland na het uitroepen van de Belgische Onafhankelijkheid de afvoer van water naar de Westerschelde (via de Braakman) had afgesloten.

Bron: Nieuwsbrief 'De Waterstand (juni 2012)', de nieuwe digitale nieuwsbrief van de provincie Oost-Vlaanderen
over hun waterbeleid

Terug naar de inhoudsopgave >>

  
Reacties op de nieuwsbrief en/of voorstellen voor artikels zijn welkom >>