Op het grondgebied van het deelbekken van de Zenne vertegenwoordigt
de collectieve waterzuivering ongeveer 90% van de bevolking.
Drie intercommunales zijn verantwoordelijk voor de waterzuivering
op verschillende niveaus: IDEA(2) , IBW(3) en IPALLE(4).
Gezien het overgrote deel van het afvalwater al via collectoren
naar grote installaties met een capaciteit van 2.000 Inwoners-Equivalent
(IE) en meer wordt geleid, moeten er bovenop het aantal bestaande
installaties nog slechts een klein aantal worden bijgebouwd.
In totaal zijn er 39 rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI's)
waarvan er 6 op korte termijn opgeheven zullen worden (zie
tabel). De zuivering van de agglomeraties van Braine-le-Château,
Lillois en La Justice zal op termijn door de RWZI 'Vallée
du Hain (L'Orchis)' worden verzekerd. Deze laatste is de grootste
RWZI van het deelbekken (93.000 IE) en werd iets meer dan
een jaar geleden aan dit gebied toegekend. Gezien deze installatie
echter gelegen is aan de rand van een natuurgebied heeft de
realisatie ervan door de procedure voor het afleveren van
een stedenbouwkundige vergunning vertraging opgelopen. Op
dit ogenblik is het wachten op de beslissing van de Raad van
State. Deze RWZI zal op termijn de zuivering van een deel
van Waterloo en van het overgrote deel van Braine-l'Alleud
en Braine-le-Château op zich nemen. Onlangs werden ook in
Soignies-Biamont en Braine-le-Compte twee andere RWZI's in
gebruik genomen.
Alle nog te realiseren installaties van 2.000 IE en meer staan
ingeschreven op het investeringsprogramma 2005-2009 van de
SPGE. De RWZI van Sint-Genesius-Rode, gelegen in Vlaanderen
zal het equivalent van 1.500 inwoners in Wallonië zuiveren,
voornamelijk van de wijk van Claire Bois te Braine-l'Alleud.
De ingebruikname van deze verschillende installaties sinds
eind 2004 betekent een stijging van de zuiveringsgraad met
10% wat ons op een totaal van 60% brengt (dit cijfer zou moeten
toenemen tot 94%, alle goedgekeurde of nog in opbouw zijnde
installaties in acht genomen). Dit cijfer geeft echter geen
betrouwbaar beeld van de eigenlijke zuivering van het stedelijk
afvalwater. Het water moet de RWZI immers nog bereiken. De
nodige collectoren en rioleringen moeten worden aangelegd.
Brussel
De waterzuiveringsinstallatie Brussel-Noord is momenteel volop
in aanbouw in de Brusselse voorhaven. Voorzien is dat ze begin
oktober 2006 zal proefdraaien. Deze installatie zal - als
ze operationeel zal zijn - vanaf voorjaar 2007 het water van
maar liefst 1,1 miljoen Brusselaars en Vlamingen zuiveren.
En dat is goed nieuws, want momenteel zuivert de RWZI Zuid
slechts het afvalwater van 360.000 inwoners van Brussel en
Vlaanderen; de rest van het afvalwater wordt voorlopig ongezuiverd
in de Zenne geloosd.
Vlaanderen
De aanwezige zuiveringsinfrastructuur in het Vlaamse deel
van het Zennebekken, draagt tot nog toe niet bij aan een verbetering
van de waterkwaliteit van de Zenne. De Vlaamse Milieumaatschappij
(VMM) volgt aan de hand van haar meetcampagne de evolutie
van de impact van de RWZI's op. De zuiveringsinfrastructuur
is echter nauwelijks uitgebouwd: slechts 14% van het huishoudelijk
afvalwater wordt momenteel gezuiverd. De enige zuiveringsinstallatie
van betekenis die in 2005 in het Zennebekken volledig operationeel
was, is die van Beersel (45.000 IE). Concreet betekent dit
dat het afvalwater van bijna 409.000 inwoners uit het Zennebekken
ongezuiverd in de Zenne wordt geloosd.
Toch is er hoop!
Meer dan 297.000 inwoners van het Zennebekken (63%) zijn op
termijn nog aansluitbaar op een RWZI (na volledige uitvoering
van het totale rioleringsplan (TRP) door de gemeenten en van
de laatste door het Vlaamse Gewest goedgekeurde Optimalisatieprogramma's
(2007)). Voor circa 110.542 inwoners (23%) voorziet het TRP
geen aansluiting.
Stand van zaken van de zuiveringsinfrastructuur in Vlaanderen.
Ten zuiden van Brussel
De RWZI van Sint-Pieters-Leeuw (37.000 IE) is zoals gepland
begin oktober 2005 in werking getreden. Het is nu vooral een
kwestie van zoveel mogelijk inwoners op deze installatie aan
te sluiten. Hiervoor worden nu de nodige collectoren aangelegd.
De kleinschalige waterzuiveringsinstallaties (KWZI's) van
Negenmanneken (1975) en Vlezenbeek (1978) zijn voorlopig nog
steeds actief. In de toekomst zullen deze twee kleinere RWZI's
vervangen worden door een collector die aangesloten wordt
op de installatie van Sint-Pieters-Leeuw. De collector Vlezenbeek
is reeds gedeeltelijk aangelegd, maar het laatste deel heeft
ernstige vertraging opgelopen door besprekingen met het Brussels
Hoofdstedelijk Gewest. Eind maart 2006 was er dan toch een
definitief ontwerp, de bouwvergunningen zijn aangevraagd en
er is hoop om snel de nodige vergunningen te krijgen, zodat
de werken volgend jaar kunnen worden uitgevoerd.
Ook de KWZI van Lembeek (200 IE) zal verdwijnen. De vuilvracht
van deze installatie zal door een pompstation en een persleiding
aangesloten worden op de RWZI van Beersel (45.000 IE). Dit
project zit al in de ontwerpfase en wordt uitgevoerd tegen
2007.
Ten noorden van Brussel
De bouw van de RWZI van Brussel-Noord, die ook het afvalwater
van ca. 90.000 Vlamingen uit de gemeenten Zaventem, Wezembeek-Oppem,
Machelen, Kraainem, Dilbeek en delen van Asse zal zuiveren
- in combinatie met het afvalwater van nagenoeg één miljoen
Brusselaars - liet lang op zich wachten, maar de werken zijn
intussen bijna voltooid en de installatie van 1.100.000 IE
zou begin 2007 operationeel moeten zijn.
Op 14 juni 2005 zijn de werken aan de zuiveringsinstallatie
van Grimbergen (90.000 IE) eindelijk van start kunnen gaan.
Na een moeizame planning verlopen de werken nu volledig volgens
schema. Verwacht wordt dat deze installatie begin 2007 operationeel
zou zijn. In augustus 2005 is ook de bouw gestart van de RWZI
Humbeek-Grimbergen (3.400IE). De aanleg van deze installatie
loopt voor op de planning. Er wordt dan ook verwacht dat de
opstart reeds eind 2006 kan plaatsvinden.
Het effluent van de KWZI van Zemst-Kesterbeek (350 IE) heeft
een positieve invloed op de kwaliteit van de ontvangende waterloop.
Men kan stellen dat de KWZI zorgt voor een lichte verdunning
van de door de Kesterbeek aangevoerde vuilvracht, want deze
blijft sterk verontreinigd, met talrijke overschrijdingen
van de basiskwaliteitsnormen.
Conclusie
De waterkwaliteit van de Zenne is in 2005 nog niet merkbaar
verbeterd, de situatie is vergelijkbaar gebleven met deze
van 2004 - 2003 en is dus slechter dan in de (veel nattere)
jaren 2001 en 2002. Maar er is beterschap op komst. In 2004
werd er namelijk voor het eerst op het Vlaams grondgebied
door de VMM een matige biologische kwaliteit opgemeten aan
de meetplaats stroomafwaarts de RWZI van Beersel. Deze installatie
functioneert momenteel optimaal en de resultaten laten dan
ook niet lang op zich wachten. Ook zien we in Vlaanderen in
2005 al resultaten van de reeds geleverde inspanningen van
Wallonië. De VMM heeft namelijk een matige biologische kwaliteit
opgemeten van de Zenne ter hoogte van Lembeek.
De toekomst ziet er dus veelbelovend uit met de plannen zowel
in Vlaanderen als Wallonië en Brussel in het vooruitzicht.
We blijven de situatie nauwlettend opvolgen! |
