Geografische situering van de Boven-Schelde |
|
De Schelde
Het Scheldestroomgebied (klik op de kaart om deze te openen als pdf)
De Schelde ontspringt in Noord-Frankrijk ten noorden van Saint-Quentin. Het is een kleine bron die in haar eerste kilometers maar een beekje vormt. Al stromend wordt de beek gevoed door andere zijbeken en groeit ze uit tot een echte rivier om ten slotte als machtige stroom in de Noordzee in Nederland uit te monden.
De Schelde is tegelijk een regenrivier en een getijdenrivier. Vooral in de bovenloop van de rivieren van het Scheldebekken is de neerslag van doorslaggevend belang voor de waterstand. Stroomafwaarts Gent overheerst het getij.
Vanaf haar bron tot de getijdensluis van Merelbeke, nabij Gent, wordt ze de Boven-Schelde genoemd. Vanaf Gent ondervindt de Schelde voor het eerst de werking van het getij. Het deel van Gent tot aan de Nederlandse grens wordt dan ook de Zeeschelde of Beneden-Schelde genoemd. Voorbij de Belgisch-Nederlandse grens begint de brede zeearm van de Westerschelde. Via Terneuzen, Breskens en Vlissingen mondt ze uit in de Noordzee. Samen met de Zeeschelde vormt de Westerschelde het Scheldeestuarium1, dat onder invloed van het getij staat.
De Boven-Schelde
Het bekken van de Boven-Schelde (klik op de kaart om deze te openen als pdf)
De grootste oppervlakte van het bekken van de Boven-Schelde ligt in Frankrijk, de tweede grootste in Wallonië, de kleinste in Vlaanderen.
De Boven-Schelde is een rivier met vele gezichten. Ze verbindt prestigieuze steden als Valenciennes, Tournai, Oudenaarde en Gent, zowel als waardevolle natuurgebieden. Maar ze ontvangt ook water via enkele zijlopen die gekend staan als de meest vervuilde rivieren/beken van het Scheldebekken: de Haine die ontspringt in Wallonië (Anderlues) en uitmondt in Frankrijk (Condé-sur-l’Escaut), de Grote Spierebeek die ontspringt in Frankrijk (Tourcoing) en via Wallonië in Vlaanderen in de Boven-Schelde uitmondt, en de Rhosnes die vanuit Wallonië naar Vlaanderen stroomt. Deze zijrivieren doorkruisen alle drie sterk verstedelijkte en geïndustrialiseerde regio’s. De zijrivieren Grote Spierebeek en de Zwarte Spierebeek behoren tot de meest vervuilde waterlopen in het Scheldebekken. De Zwalm met haar vele watermolens, die ontspringt in Wallonië (Flobecq) en zich in Vlaanderen in de Boven-Schelde werpt op de grens tussen Welden en Nederzwalm, heeft daarentegen een spectaculaire verbetering ondergaan: van zwaar vervuild tot een goede, zelfs uitstekende waterkwaliteit. Natuurlijk heeft de bouw van rioolwaterzuiveringsinstallaties er veel mee te maken.
Oorspronkelijk had de Boven-Schelde een bochtig verloop en stroomde ze eerder langzaam doorheen een weidse alluviale vlakte die regelmatige onder water kwam te staan. Dit natuurlijk valleigebied werd grondig aangetast: vandaag kennen we de Boven-Schelde vanaf Cambrai als een gekanaliseerde rivier. Het Kanaal Bossuit-Kortrijk verbindt de Boven-Schelde met de Leie. Het Spierekanaal verbindt de Boven-Schelde met de Deûle in Frankrijk.
1 Een estuarium is een wijde, trechtervormige riviermonding waar eb en vloed actief zijn. Zeewater dringt met het opkomend tij landinwaarts.
Terug naar de inhoudsopgave >>
Reacties op de nieuwsbrief en/of voorstellen voor artikels zijn welkom >>