Het Sigmaplan: een natuurlijke bescherming
tegen overstromingen

Vlaanderen beveiligen tegen overstromingen uit de Schelde en haar zijrivieren én een robuust ecosysteem uitbouwen. Dat is het Sigmaplan in een notendop. Het kernidee is dat er gebieden geselecteerd worden waar de rivier wél kan overstromen, op een gecontroleerde wijze. Zo zijn woon- en leefgebieden beter beschermd en kunnen we met z'n allen genieten van een unieke en waardevolle natuur.

Economische bedrijvigheid in de haven van Antwerpen
Baggerwerken op de Zeeschelde
Getijdennatuur in het Lippenbroek in Hamme,
gecontroleerd overstromingsgebied met gereduceerd getij
Bescherming tegen overstromingen uit de getijdenrivieren in Vlaanderen is het hoofddoel van het Sigmaplan. Enerzijds worden de dijken verhoogd en verstevigd. Anderzijds krijgt de rivier meer ruimte via gecontroleerde overstromingsgebieden. In deze gebieden wordt het water bij extreme weersomstandigheden tijdelijk geborgen. Daardoor wordt het risico op ongecontroleerde overstromingen elders kleiner en krijgt de natuur nieuwe kansen. Zo kunnen we nog meer genieten van de Schelde. Het Sigmaplan houdt ook rekening met de scheepvaart, want de Schelde blijft ook vanuit dit oogpunt één van de belangrijkste rivieren van Vlaanderen.


Unieke natuur

Hand in hand met de veiligheid creëert het Sigmaplan honderden hectares nieuwe natuur. In overstromingsgebieden ontwikkelt zich unieke getijdennatuur met slikken en schorren of ontstaan er wetlands met open water, rietland, moeras- en elzenbroekbossen of bloemrijke hooi- en graslanden. Dat zijn allemaal waardevolle leefgebieden voor tal van planten en dieren die Europese bescherming genieten. Dankzij het Sigmaplan krijgen ze nieuwe ontwikkelingskansen. En al dat moois is er ook voor de mens. Met vernieuwde jaagpaden langs de rivieren, knuppelpaden, vogelkijkhutten, uitkijkpunten, speelbossen, … wordt het Scheldegebied nog aantrekkelijker om te wandelen, fietsen, varen, vissen of gewoon tot rust te komen.


Oog voor de landbouw

Een overstromingsgebied neemt ruimte in die vandaag vaak door landbouwers gebruikt wordt. Het Sigmaplan zoekt daarvoor leefbare oplossingen, in overleg met de landbouwers en sectororganisaties. De werken in het kader van het Sigmaplan worden bijvoorbeeld gespreid in de tijd. Zo krijgen landbouwers meer tijd om hun bedrijf om te vormen. Ook zoekt de grondenbank mee met hen naar ruilgronden of nieuwe locaties. In bepaalde gebieden kunnen landbouwers de natuurdoelen ook in hun bedrijfsvoering inpassen. Ze beheren hun gronden dan volgens 'natuurvriendelijke' afspraken en krijgen daar een vergoeding voor.


Boost

Verschillende functies combineren in één gebied: een must in het dichtbevolkte Vlaanderen. Het Sigmagebied Kruibeke-Bazel-Rupelmonde illustreert dat prachtig. Binnenkort zal dat grootste overstromingsgebied heel Vlaanderen vijfmaal beter beschermen tegen stormvloeden vanuit de Noordzee. Dankzij de vindingrijke inrichting ontstaat 300 hectare slikken en schorren, 150 hectare weidevogelgebied en 92 hectare elzenbroekbossen. Een enorme boost voor de authentieke Scheldenatuur! Hiermee wordt dat gebied een toeristische trekpleister met internationale uitstraling.


Stap voor stap

Wetland
Het Sigmaplan loopt nog tot 2030; de realisatie ervan wordt in fases aangepakt. Om de vijf jaar starten er nieuwe deelprojecten. Naast het overstromingsgebied in Kruibeke komen ook andere projecten op kruissnelheid. In de Prosperpolder, langs het Verdronken Land van Saeftinghe, zullen eb en vloed opnieuw vrij spel krijgen. In de Sigmacluster Kalkense Meersen worden verschillende overstromingsgebieden aangelegd, met ruimte voor unieke getijdennatuur of wetlands.

Ook komen er nieuwe overstromingsgebieden op de Zeeschelde bij Dendermonde en Hamme, op de Durme bij Hamme, Waasmunster en Temse, en aan de Dijlemonding bij Mechelen en Willebroek. Om de stad Antwerpen in de toekomst tegen overstromingen te beveiligen, krijgen de Scheldekaaien een nieuwe waterkering. De stad geeft meteen ook haar kaaien een facelift. Het startschot voor de heraanleg van de Scheldekaaien werd gegeven op 18 juni (lees meer).

Tot slot zit er ook een tweede reeks projecten reeds in de planningsfase: voor de overstromingsgebieden op de Boven-Dijle, in de vallei van de Grote Nete en de Demer,... zijn de voorbereidende studies inmiddels lopende. Die werken starten ten vroegste in 2015.

De laatste stand van zaken vind je op www.sigmaplan.be!


Pantarein in consortium met Tritel en DenS Communicatie

Terug naar de inhoudsopgave >>

 

Reacties op de nieuwsbrief en/of voorstellen voor artikels zijn welkom >>