Grote waternavel

Parelvederkruid

Waterteunisbloem

Exoten: een probleem

Het feit dat we meer en meer uitheemse planten aantreffen in onze waterlopen, is niet meteen een reden tot juichen. Het succes van exotische waterplanten brengt onze eigen inheemse planten in nauwe schoentjes. Grote waternavel, parelvederkruid en waterteunisbloem zijn de voornaamste soorten in onze waterlopen die we liever kwijt dan rijk zijn. Deze drijvende vegetatie vormt dichte, gesloten matten en zorgt zo voor allerlei problemen, zoals zuurstofloos water en dus vissterfte en beperking van de waterafvoer. De plantenmatten kunnen ook problemen veroorzaken aan sluizen en waterbeheersingsinfrastructuur.

Samen intensief bestrijden

Het provinciebestuur Oost-Vlaanderen neemt al sinds 2007 het initiatief om samen met de lokale waterloopbeheerders de exoten te bestrijden. Grote groeihaarden worden eerst machinaal geruimd door een gespecialiseerde aannemer. Daarna volgt een periode van intensieve manuele nazorg. Daarvoor doet het provinciebestuur beroep op RATO vzw.

Het provinciebestuur ondersteunt de gemeenten, polders en wateringen financieel en verzorgt ook de organisatie van en de controle op de opdrachten aan de aannemer en RATO vzw. Momenteel loopt een dergelijk bestrijdingsprogramma in zo'n 90 km waterlopen verspreid over de provincie.

Bestrijding van grote waternavel in de Langelede in Wachtebeke i.s.m. de Polder Moervaart en Zuidlede (juli 2009).

De samenwerking werpt duidelijk vruchten af. Zo werden in de Polder tussen Schelde en Durme (Berlare, Zele, …) tijdens het derde jaar nazorg geen exoten meer waargenomen op trajecten die vroeger helemaal waren dichtgegroeid. Dit is een onverhoopt succes én een sterke indicatie dat de aangewende methode de goede aanpak is. Toch hebben de polder en de provincie besloten deze locaties gedurende de komende twee jaar goed in de gaten te blijven houden, zodat er bij eventuele hergroei onmiddellijk kan worden ingegrepen.


Het provinciebestuur maakt zich sterk dat deze methode van intensieve bestrijding ook op andere locaties tot positieve resultaten zal leiden. Dankzij een goede samenwerking tussen de verschillende waterbeheerders wil de provincie de invasieve plantenexoten in haar waterlopen onder controle krijgen en zelfs uitroeien.

Ervaringen uitwisselen

De provincie Oost-Vlaanderen wendt voor het opzetten van deze bestrijding ook Europese middelen aan via het Invexo-project, een grensoverschrijdend Interreg-project tussen Vlaanderen en Zuid-Nederland. Dit project laat ook toe ervaringen en informatie uit te wisselen met andere waterbeheerders die met gelijkaardige problemen kampen.

Voor meer info over het Oost-Vlaams waterbeleid, klik hier.

Strengere Europese aanpak

De Europese Commissie bereidt een nieuwe Europese wetgeving voor rond de op dit moment ontbrekende gemeenschappelijke aanpak van invasieve soorten. Reeds in 2008 bevroeg de Europese Commissie haar burgers hierover. Daaruit bleek dat er dringend nood was aan een strengere aanpak. De EU is zich dan ook bewust van de grote schade op ecosystemen. Maar ook gewassen, vee, onze gezondheid en de economie lopen schade tot minstens 12 miljard euro per jaar op. Dan lijkt het vanzelfsprekend dat er wetten tegen bestaan.
Terwijl je in Australië nog niet met een appel van het vliegtuig kunt stappen, zijn er in Europa hooguit een paar invoerbeperkingen. En invoerbeperkingen hebben hun beperkingen. Ze helpen niet tegen de exoten die al een geslaagde invasie achter de rug hebben. En ze zijn soms gemakkelijk te omzeilen, dat bewijzen de voormalige importeurs van roodwangschildpadjes, die nu andere schattige exotische waterschildpadjes verkopen. Tijd voor een Europees beleid dus.

Vlaanderen koploper met waarschuwingssysteem voor schadelijke exotische soorten

Hoe sneller probleemsoorten worden gemeld, hoe sneller terreinbeheerders en lokale overheden kunnen optreden om schade te voorkomen. Daarom werd een interactief waarschuwingssysteem ontwikkeld, dat lokale overheden en terreinbeheerders moet toelaten snel te reageren op waarnemingen van schadelijke exoten. Natuurwaarnemers vinden er informatie om de exotische overlastsoorten beter te kunnen herkennen.
Vlaanderen mag zich met dit project voorloper in Europa noemen. Brussel en Wallonië zegden al toe om dit systeem ook toe te passen. Het uiteindelijke doel is om op basis van dit pilootproject een systeem uit te werken dat leidt tot snelle opsporing van schadelijke uitheemse soorten en dat vervolgens de communicatie verzekert met bevoegde instanties voor een gepaste respons.


Bronnen:
- Nieuwsbrief 'De Waterstand (maart 2012)', de nieuwe digitale nieuwsbrief van de provincie Oost-Vlaanderen
over hun waterbeleid
- De Standaard (07/03/2012 - Wouter Woussen) 'Stem de parkieten uit uw park'.

Terug naar de inhoudsopgave >>