VLAANDEREN: De Waterpoort in Spiere-Helkijn,
een kruispunt dat onze aandacht verdient

‘De Waterpoort’ staat voor een ruim geïntegreerd programma op verschillende schaalniveaus. In enge zin is het de samenvloeiing van het canal de Roubaix-Spierekanaal met de Bovenschelde op het grondgebied Spiere-Helkijn in Zuid-West-Vlaanderen. In ruime zin is het een gebied waarin drie regio’s (Vlaanderen, Wallonië, Frankrijk) elkaar ontmoeten: mensen, overheden, landschappen, water, natuur, geschiedenis, cultuur,…



Situering

Tussen de Deûle en de Bovenschelde ontmoeten drie gewesten elkaar: Nord-Pas de Calais, Wallonië en Vlaanderen.
Over de grenzen heen is dit gebied getekend door een gemeenschappelijke geschiedenis, cultuur en milieu. Ook vandaag nog vormt water een verbinding tussen de bewoners van deze drie gewesten. Het Spierekanaal dat meer dan een eeuw geleden gegraven werd, verbindt de stedelijke Marque met de Deûle in het zuiden en de Bovenschelde in het noorden. Deze waterwegen lagen aan de basis van de ontwikkeling van het noordoosten van de Rijselse grootstad, van Doornik en van West-Vlaanderen. De terugval van oude industrieën tekende bijna het doodvonnis voor het kanaal. Maar ondanks ernstige milieuproblemen is het nu aan een wedergeboorte toe. Meer dan ooit nodigt deze blauwe ader uit tot wandelen, verpozen en ontspannen.

Potenties

Met de monding van het canal de Roubaix-Spierekanaal in de Bovenschelde als epicentrum en uitwaaierend naar Frankrijk (Lille-Metropole), Henegouwen (rechteroever van de Schelde) en Zuid-West-Vlaanderen (linkeroever van de Schelde) wordt met ‘De Waterpoort’ een grootschalig kader geboden voor allerhande realisaties op vlak van recreatieve en landschappelijke ontwikkelingen met de waterlopen als slagader van succes.

Historiek

Het grensoverschrijdend project ‘O!Canal’ gaf in de periode 2005-2006 reeds invulling aan de relaties en verbinding met de Franstalige partners. Door middel van wandelingen, fiets- en boottochten, ontmoetingen, festiviteiten langs het water, maar ook verschillende publicaties beoogde dit project een duurzame ontwikkeling in het beheer en de herwaardering van dit patrimonium. Voor meer info en de publicaties, klik hier.

Initiatieven

De doortrekking van het jaagpad - met nieuw fietspad - langs de Schelde naar Doornik in Wallonië in het kader van het Interregproject Rando, de bouw van een nieuwe aanlegsteiger langs het kanaal net voor de samenvloeiing met de Schelde, de opmaak van het ‘Landschapsplan Grote en Zwarte Spierebeek’ voor de omgeving van de Spierebeken en het Spierekanaal op grondgebied Spiere-Helkijn met linken naar de waterkwaliteits- en bufferingsproblematiek, de inrichting van de provinciale ‘Mortagnewandelroute’ en het weer bevaarbaar maken van het canal de Roubaix-Spierekanaal (Blue Links) van en naar Frankrijk vormen belangrijke luiken in het project ‘De Waterpoort’ en geven aan het idee van het project ‘De Waterpoort’ ook een fysische betekenis.
Bij onze Franse buren worden de toeristisch-recreatieve potenties al optimaal gevaloriseerd. De jonge en dynamische organisatie ‘Espace Naturel Lille Métropole’ (ENLM) beheert en animeert de kanaalomgeving in Frankrijk.
Tussen 1 maart en 30 oktober 2010 worden maar liefst 50 wandelingen aangeboden rond zeer diverse thema’s als biodiversiteit, erfgoedtheater, de geschiedenis van het kanaal, waterzuivering e.a. Het volledige verhaal van het kanaal wordt voorgesteld in het nieuwe onthaalcentrum ‘Relais nature du canal’ in Roubaix aan de hand van een maquette van 25 m², dat op 24 april 2010 officieel zal worden geopend.
Alle info vindt u in 'Le carnet de l”explorateur' op www.enm-Lille.fr.

Conclusie

‘De Waterpoort’ is geen punt, maar een kruispunt en heeft op vele vlakken heel wat potenties op toeristisch-recreatief vlak, gedragen door een boeiend en veelzijdig landschap en geschiedenis waarin rivieren, kanalen en beken de dragers zijn.
De slechte waterkwaliteit blijft echter een cruciaal gegeven. Sanering van (het slib van) de Spierebeken en het Spierekanaal is primordiaal en afhankelijk van de uitbouw van waterzuiveringsinfrastructuur in Roubaix, Doornik en Moeskroen. Grensoverschrijdend overleg en aanpak dringen zich op.

Met dank aan Frank Petit-Jean, provincie West-Vlaanderen, Gebiedswerking Milieu en Natuur - regio Kortrijk

Zaterdag 24/04/2010: 10de Rivierontmoetingen Zaterdag 24 april 2010 organiseren Grenzeloze Schelde en haar werkgroep Rivierontmoetingen samen met de gemeenten Spiere-Helkijn, Estaimpuis en Leers (France) de 10de Rivierontmoetingen tijdens een boottocht op de Bovenschelde, op het traject Hérinnes-Doornik-Hérinnes. De waterkwaliteit van het Spierekanaal en de Spierebeek, de Groene Corridor, het landschapsplan Spierebeken en de bevaarbaarheid van het Spierekanaal staan die dag in de aandacht. Bedoeling is de bevolking en de actieve verenigingen van de gemeenten Spiere-Helkijn, Leers-France en Estaimpuis te verzamelen en te sensibiliseren rond het belang van de waterlopen. Ook gemeentelijke bestuurders, administraties, provincieraadsleden en regionale politici, de lokale pers, het bekkenbestuur en de bekkenraad zijn welkom. Klik hier voor meer info en inschrijvingen.

>> Terug