BRUSSEL: De wateractoren in Brussel

Sinds de belangrijke hervorming¹ in 2006 wordt het beheer van de watersector in Brussel verdeeld onder:

  • Een regionale administratie bevoegd voor het water: Leefmilieu Brussel (BIM);
  • Een pararegionale maatschappij bevoegd voor zware investeringen en zuivering (zuiveringsinstallaties, collectoren, stormbekkens,…): de Brusselse Maatschappij voor Waterbeheer (BMWB);
  • Twee intercommunales: BIWD en Vivaqua (ex BIWM)
Drinkwaterproductie

Vivaqua verzekert de productie van het drinkwater dat in het Brussels Gewest verbruikt wordt.
Dit houdt in:
  • het beheer van de spaarbekkens: 27 lokaties verdeeld over de 6 provincies;
  • het behandelen of het winnen van het water: beschermingszones rond de waterwingebieden, bescherming van grondwater, behandeling en ontsmetting van oppervlaktewater,…;
  • wateropslag: 7 grote reservoirs bevoorraden het Brussels Gewest.
 Het beheer en het onderhoud van de waterlopen

Het onderhoud en het beheer van de niet-bevaarbare waterlopen gebeuren door Leefmilieu Brussel (BIM) of door de gemeenten in functie van de dimensie van de waterlopen: Leefmilieu Brussel (BIM) is verantwoordelijk voor het beheer van de Brusselse waterlopen van 1e en 2e categorie (de Zenne en zijn voornaamste zijrivieren) terwijl de gemeenten de waterlopen van 3e categorie beheren.
Leefmilieu Brussel (BIM) is bovendien verantwoordelijk voor het beheer van het natuurlijk hydrografisch netwerk, de vijvers en de vochtige gebieden gelegen in het park onder zijn beheer en van de bossen en natuurgebieden.

De waterwegen en de haven van Brussel worden beheerd door de NV ‘Haven van Brussel’. De Haven van Brussel is belast met het beheer (o.a. het baggeren), de exploitatie en de ontwikkeling van het kanaal, de haven, de voorhaven en de haveninstallaties binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

De waterkwaliteit van de Brusselse waterlopen evenals de watervervuiling wordt bewaakt door Leefmilieu Brussel (BIM), dat eveneens bevoegd is voor de toekenning van de milieuvergunningen, controle van de geklasseerde installaties en de berekening van de heffing op niet-huishoudelijk afvalwater.

Wat betreft de strijd tegen overstromingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is de Brusselse Maatschappij voor Waterbeheer (BMWB) bevoegd voor de constructie en exploitatie van de stormbekkens. De BMWB waakt bovendien over het debiet en over het waterniveau van een groot aantal meetpunten bij de collectoren en de waterlopen (meetsysteem Flowbru).

Waterzuivering

De vervuiling van de Zenne heeft verschillende oorzaken: huishoudelijke vervuiling door detergenten en uitwerpselen, verkeerdelijk gebruik van meststoffen door de landbouw ten zuiden van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en vervuiling door de industrie onder de vorm van koolwaterstoffen, organisch materiaal en diverse chemische producten. Zij komen dan in een rioleringsnetwerk terecht dat grotendeels uit de 19de eeuw dateert. Tot 2000 kwam dit rioolwater in de waterlopen terecht, stroomde het door naar de Zenne en vervolgens naar de Schelde en de Noordzee.

In 1980-1981 werd een zuiveringsprogramma opgesteld dat de Zenne opnieuw in zijn oorspronkelijke staat moest herstellen, maar de inwerkingtreding van dit plan vond pas plaats eind jaren 90. De Europese richtlijn inzake zuivering van stedelijk afvalwater blies het project nieuw leven in. De plannen werden uitgewerkt en planden twee zuiveringsinstallaties, één in het noorden van het Gewest, een andere in het zuiden. Sinds maart 2007 wordt al het Brusselse afvalwater - op enkele wijken na - behandeld alvorens het in de waterlopen terechtkomt (de Zenne). De ecologische staat van de Zenne kan echter niet helemaal worden hersteld tenzij álle lozingspunten aangesloten worden op een riool (quasi onmogelijk in grootstedelijk gebied) en de zuiveringsprogramma’s ook in Wallonië en Vlaanderen worden toegepast.

In 2000 werd een eerste rioolwaterzuiverings-installatie, RWZI Brussel-Zuid, in dienst genomen in het zuiden van Brussel op de grens met de gemeenten Anderlecht en Vorst. Deze behandelt ongeveer een derde van het afvalwater van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (360.000 IE², 88% afkomstig van Brussel, de rest van Vlaanderen). Het gezuiverde water wordt opnieuw in de Zenne te Anderlecht geloosd. Het exploitatiecontract van de zuiveringsinstallatie werd toevertrouwd aan Vivaqua voor de periode 2000-2015.



Sinds maart 2007 behandelt een tweede zuiveringsinstallatie gelegen in het noorden van Brussel, de RWZI Brussel-Noord, het afvalwater van 1,1 miljoen IE (84% afkomstig van Brussel, de rest uit Vlaanderen). Het zuivert al het Brusselse afvalwater - op enkele wijken na - evenals een deel van het water afkomstig uit de naburige Vlaamse gemeenten (Vlaanderen betaalt een bijdrage voor de behandeling). De zuiveringsinstallatie ligt aan de rand van het Zeekanaal Brussel-Schelde, ter hoogte van de Budabrug op een oude industriële site waar de Zenne langsloopt. Het afvalwater wordt naar de RWZI geleid via 3 collectoren:
  • De collector 'linkeroever' (voert 30% van het afvalwater aan) is bijna 7 kilometer lang en ligt op de linkeroever van het kanaal tussen het Saincteletteplein en de zuiveringsinstallatie;
  • de collector 'Woluwe-Haren' (30% van de aanvoer) verzamelt het afvalwater van het oosten van Brussel (Woluwe, Oudergem, Watermael en het Vlaamse Gewest);
  • de collector 'rechteroever' (40% van de aanvoer) voert het afvalwater van het centrum aan en volgt de vallei van de Maelbeek.
De RWZI Brussel-Noord wordt geëxploiteerd door de maatschappij Aquiris (concessie).
De Brusselse Maatschappij voor Waterbeheer (BMWB) is verantwoordelijk voor de constructie en de exploitatie van de collectoren en zuiveringsinstallaties in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Aanpassing aan het lokale rioleringsnetwerk valt onder de verantwoordelijkheid van de gemeenten.

Voor meer info
¹ Goedgekeurd door de Brusselse Regering op 19/10/2006 en vastgelegd in de ordonnantie ter bepaling van een kader voor het waterbeleid.
² IE = inwoner-equivalent: de gemiddelde hoeveelheid afvalwater die één persoon per dag produceert. Deze eenheid laat toe de zuiveringscapaciteit van de installaties in te schatten en huishoudelijke vervuiling te vergelijken met andere vervuilingsbronnen (vb. vervuiling varkenskwekerij, hoogoven of papierfabriek,…)

>> Terug

  
Reacties op de nieuwsbrief en/of voorstellen voor artikels zijn welkom >>