BRUSSEL: Het herstel van de Molenbeek in het Boudewijnpark in Jette, fase II

Dit project wil het 'natuurlijk' traject van de Molenbeek in het Koning Boudewijnpark in Jette herstellen en tegelijk een optimale oplossing na te streven voor de verschillende hydrologische vereisten (maximum debiet: 1,19m³/s, een minimaal behoud verzekeren van het weinig overblijvende water in laagwaterstand), de vereisten op het vlak van biodiversiteit, landschap en recreatie.

Het project beoogt dus de natuurlijke troeven van de site op te waarderen en te beantwoorden aan de milieubehoeften, meer bepaald op hydrologisch vlak. Het draagt bij tot de realisatie van het Regenplan door het hemelwater te scheiden van het afvalwater en het debiet te verminderen doordat meer ruimte voor de waterloop gecreëerd wordt. Hierbij wordt rekening gehouden met de piekdebieten. De bestaande vijver en de hydrologische rol die hij eventueel kan vervullen worden in acht genomen bij de uitwerking van het project.

Rol van ecologische verbindingszone

Het project kadert in het Natura 2000-netwerk¹ en beoogt de bescherming van de natuurlijke gebieden diet beschreven wordt in het beheerplan Natura. Maar de afwezigheid van uitzonderlijke biologische elementen en de beperkte oppervlakte van het project laten niet toe om hier een 'site' op zichzelf te realiseren. Veeleer is er hier sprake van een verbindingselement tussen interessante vochtige gebieden. De herinrichting van het gebied benadrukt deze verbindingsfunctie, voornamelijk gericht op de flora en de kleine fauna van vochtige gebieden. Vooreerst door meer ruimte te geven aan de beek (overdimensioneren) en door de vijver en de natte zones tot hun volle recht te laten komen. Verder gaat het project gepaard met beschermings- en herstelmaatregelen van de bosrand (eiken-haagbeukenbos, elzen-essenbos) langs de Molenbeek. Tenslotte voorziet het project de inrichting van voederplaatsen, meer bepaald voor de vleermuizen, en de verbetering van de kwaliteit en de biodiversiteit van deze natuurlijke gebieden. Er wordt ook een overgangsvegetatie aangeplant tussen de beboste zones en de open ruimten.

Recreatieve en didactische rol

De eventuele verstoring veroorzaakt door de toegang van recreanten blijft verenigbaar met deze ecologische verbindingsfunctie. Er wordt bijgevolg een didactische dimensie uitgewerkt die de verschillende aspecten van een waterloop laat ontdekken. In dit kader wordt een groen wandelpad aangelegd langs de waterloop wat het visueel contact met het water zal bevorderen. Op de linkeroever (ten noorden van de waterloop) wordt een verkenningspad aangelegd. Dit laatste pad is verbonden met het bestaande tracé van de Molenbeek via een brug en een doorwaadbare plaats.

Realisaties

Het traject van de Molenbeek door het deel van het Koning Boudewijnpark dat 'fase 2' wordt genoemd vertoont een vrij groot niveauverschil, wat uitzonderlijk is voor deze waterloop die over zijn hele lengte slechts weinig hoogteverschil kent. Deze bijzonderheid biedt het voordeel dat de waterloop van uitzicht varieert, gaande van een snelle stroom met kleine watervalletjes tot een zone van traag stromend water, met een kleine overstromingsvlakte waar de waterloop vrije ruimte heeft om te meanderen.



Het project kan in vier verschillende zones onderverdeeld worden:

1. Stroomopwaarts gelegen zone: overwegend hydrologische functie: het profiel is opgevat teneinde de doorgang te vergemakkelijken onder de Wereldtentoonstellingslaan. Deze sectie laat ook toe om het debiet te controleren (sluisdeur met plankjes) met de mogelijkheid om het water geheel of gedeeltelijk af te leiden naar de vijver, via een omleidingsluis.



2. Zone met een groter hoogteverschil, met kleine watervallen, zodanig uitgewerkt dat er een straaltje water overblijft bij zeer laag debiet. Het deel van de bedding waar de erosie het sterkst is wordt plaatselijk verstevigd met breukstenen (zandsteen).



3. Overstromingsgebied: de helling is minder sterk en de beschikbare ruimte neemt toe. Deze zone wordt uitgegraven om overstroming van de beek mogelijk te maken bij hoogwater.



4. Zone waar de Molenbeek opnieuw in openlucht stroomt.

Met dank aan Renaud Bocquet
Leefmilieu Brussel (BIM)

¹ Natura 2000 is een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden op het grondgebied van de lidstaten van de Europese Unie. Dit netwerk vormt de hoeksteen van het beleid van de EU voor behoud en herstel van biodiversiteit. Natura 2000 beoogt niet enkel de bescherming van gebieden (habitats), maar draagt ook bij tot soortenbescherming.
Het netwerk omvat alle gebieden die zijn beschermd op grond van de Vogelrichtlijn (1979) en de Habitatrichtlijn (1992).

>> Terug naar de vorige tekst

>> Terug naar het hoofdmenu