|
NEDERLAND: De Commissie Veerman
en de toekomst van de Zuidwestelijke Delta
In september 2007 werd door de Nederlandse regering een nieuwe Deltacommissie ingesteld onder voorzitterschap van professor Cees Veerman: de commissie Duurzame Kustontwikkeling, ook wel Commissie Veerman genoemd. De commissie was ingesteld om een langetermijnvisie te ontwikkelen over de wijze waarop Nederland moet omgaan met de gevolgen van klimaatverandering tot 2100-2200.
De Zuidwestelijke Delta
De Zuidwestelijke Delta is een
van de vijf gebieden waarover de tweede nationale Deltacommissie,
een advies heeft uitgebracht in haar rapport 'Samen werken
met water' (september 2008). Volgens de drie provincies Zuid-Holland,
Zeeland en Noord-Brabant moet de toekomst van de Zuidwestelijke
Delta op drie pijlers rusten:
1. bescherming tegen de gevolgen van klimaatverandering,
2. herstellen van de estuariene natuur
3. en het benutten van kansen voor een aantrekkelijke leefomgeving.
Hun ambitie is onlangs bevestigd door het
advies van de tweede nationale Deltacommissie.
 De
eerste Deltacommissie en Deltawerken
Aanleiding voor de eerste nationale
Deltacommissie was de watersnoodramp van 1953 toen in de nacht
van 31 januari op 1 februari 1953 springtij en een noordwesterstorm
het Noordzeewater opstuwden tot recordhoogte. Deze commissie
kreeg als opdracht ervoor te zorgen dat een dergelijke ramp
nooit meer zou kunnen gebeuren. Het advies dat de commissie
uitbracht, leidde tot de uitvoering van de Deltawerken. De
kans op een overstroming vanuit zee of de grote rivieren werd
sterk teruggebracht. Nieuw in het advies was het koppelen
van veiligheidsnormen aan bevolkingsdichtheid en economische
waarde. In 1986 sloot Koningin Beatrix de stormvloedkering
in de Oosterschelde af en verklaarde daarmee de Deltawerken
voor voltooid.
Klimaatverandering: zeespiegelstijging
en indringing zout water
Inmiddels weten we dat de Deltawerken misschien wel nooit voltooid zijn. Ten gevolge van de globale klimaatverandering stijgt de zeespiegel en is er een grotere variatie in de waterafvoer door rivieren. De zeespiegelstijging zal in 2050 zo'n 40 cm bedragen en aan het eind van deze eeuw maximaal 130 cm, een daling van de bodem is hierbij meegerekend. Dit betekent dat de kans op overstromingen halverwege deze eeuw in een groot deel van Nederland vele malen groter wordt, in het Rijnmondgebied tot tien keer zo groot. Dit komt doordat de rivieren meer water te verwerken krijgen en tegelijkertijd de afvoer naar zee minder vlot kan verlopen door het hoger zeewaterniveau. Ook komt de zoetwatervoorziening onder druk te staan door het indringen van zout water landinwaarts via de rivieren en via het grondwater. Dit heeft direct gevolgen voor de drinkwatervoorziening, industrie en landbouw.
 Nieuw
nationaal Deltaprogramma
of Nationaal Waterplan
Alle reden dus om te werken aan
een nieuw nationaal Deltaprogramma. Het advies van de commissie
in haar rapport van september 2008, is grotendeels overgenomen
door het kabinet en terug te vinden in het ontwerp Nationaal
Waterplan. Investeringen in duurzame en integrale oplossingen
zijn noodzakelijk om tijdig de effecten van klimaatverandering
het hoofd te bieden. Daar waar mogelijk moet bij de ruimtelijke
inrichting van Nederland nu reeds rekening gehouden worden
met de klimaatverandering en de opgave voor klimaatbestendigheid.
De mate waarin water bepalend is, hangt af van de aard van
het water, de omvang ervan en de waterbehoefte in opgaven
voor verstedelijking, industrie, landbouw, natuur, landschap
en recreatie.
 De
commissie beveelt aan om in vijf gebieden gerichte investeringen
te doen: in het Waddenzeegebied, het rivierengebied, het IJsselmeergebied,
langs de Noordzeekust en in het zuidwestelijk deltagebied.
In dit laatste gebied gaat het volgens de commissie om de
blijvende veiligheidsgarantie, om het bewaren en versterken
van de unieke natuur en om de mogelijkheid het gebied te gebruiken
als tijdelijke opslag of afvoer van rivierwater. Daarvoor
heeft de commissie concrete aanbevelingen gedaan voor het
Volkerak-Zoommeer, de Oosterschelde, de Westerschelde en de
Rijnmond regio. De aanbevelingen van de commissie gaan specifiek
in op de nadelige ecologische gevolgen van de Deltawerken.
Deze dynamische en open delta is met de Deltawerken omgevormd
tot een volledig technisch beheerste delta. Alleen de Westerschelde
is nog een open estuarium gebleven, maar deze staat wel onder
druk door de intensieve scheepvaart. Het beschermen tegen
de gevolgen van klimaatverandering vraagt om meer flexibiliteit
en het opnieuw toelaten van dynamiek.
De Stuurgroep Zuidwestelijke Delta is verantwoordelijk voor
de concrete uitwerking van het ontwerp Nationaal Waterplan
inclusief de aanbevelingen van de tweede Deltacommissie en
daarmee van haar eigen ambities (zie drie pijlers onder 'De
Zuidwestelijke Delta'). Hiervoor heeft de stuurgroep een programmabureau
ingesteld waarin alle partijen van de stuurgroep participeren.
Dit programmabureau heeft als opdracht te werken aan een Uitvoeringsprogramma
voor de Zuidwestelijke Delta. Het programma geeft concreet
invulling aan de opgave om weer naar een meer dynamischer
delta te komen met gewenste veiligheid, in een veranderend
klimaat. De hoofdlijnen van dit programma zullen in de zomer
van 2009 gereed zijn. Eind 2009 zal het Uitvoeringsprogramma
verder zijn uitgewerkt waarna begonnen kan worden met de uitvoering.
Besluit
Naar aanleiding van de globale klimaatverandering en de hiermee
gepaard gaande zeespiegelstijging besloot de Nederlandse regering
in 2007 een tweede Deltacommissie op te stellen. In september
2008 heeft deze tweede Deltacommissie in haar rapport 'Samen
werken met water' advies uitgebracht over de wijze waarop
Nederland moet omgaan met de gevolgen van klimaatverandering
tot 2100-2200. In het gebied van de Zuidwestelijke Delta wordt
een uitvoeringsprogramma opgesteld die een gewenste bescherming
tegen de gevolgen van klimaatverandering en het herstel van
de estuariene natuur tot doel heeft.
Wil u de film bekijken die uitgebracht werd ter ondersteuning
van het advies van de Deltacommissie, klik dan hier.
Voor meer info, surf naar www.deltacommissie.com.
 Met
dank aan Joost Schrijnen
Programmadirecteur Zuidwestelijke Delta
|
