|
SCHEEPVAART: Zeeschelde als transportas
In de vorige editie van deze
nieuwsbrief zoomden we in op het geactualiseerde Sigmaplan
met als belangrijk concept 'ruimte voor de rivier'.
Ook de scheepvaartfunctie van de Zeeschelde is belangrijk.
Het is wellicht de oudste scheepvaartweg van Vlaanderen.
Transport over het water is immers een goedkoop, energiezuinig,
veilig en milieuvriendelijk alternatief voor het wegtransport.
De Vlaamse regering neemt dan ook tal van maatregelen om het
goederenvervoer via de binnenvaart te stimuleren. Als waterwegbeheerder
zet Waterwegen en Zeekanaal NV (W&Z) deze in praktijk om.
Een intussen welbekend en succesvol instrument dat ze hiervoor
bijvoorbeeld gebruikt, is de publiek-private samenwerking
(PPS) voor de bouw van laad- en losinfrastructuur. Als een
bedrijf niet of onvoldoende beroep kan doen op bestaande laad-
en losinstallaties voor een modal shift1
naar de waterweg dan kan met de PPS, dankzij een bundeling
van knowhow en een gedeelde financiering, een laad- en losinfrastructuur
op maat worden gerealiseerd.
 Sinds
de start van dit instrument in 1998 zijn er in Vlaanderen
134 bedrijven die een aanvraag indienden. 63 van deze projecten
zijn operationeel, de andere zijn in uitvoering of voorbereiding.
In totaal zijn hierdoor ruim 2,5 miljoen vrachtwagenritten
over de weg vermeden, waarvan meer dan 640.000 in 2007.
Ook langs de Zeeschelde en haar zijrivieren zijn reeds PPS-kaaimuren
gerealiseerd. Eind 2007 is bijvoorbeeld de nieuwe loskade
voor de firma Etn. D. Van Riet (Belgomine) nabij de Scheldebrug
te Temse in gebruik genomen.
Typische Zeeschelde
De Zeeschelde is geen kanaal maar een tijrivier met een aantal
typische eigenschappen waarmee de scheepvaart moet rekening
houden. Ze heeft tweemaal per dag laag- en hoogwaterstanden,
geregeld dood- en springtijperiodes en in de winter ook stormtijen.
Op de Boven-Zeeschelde2
kunnen bovendien wasregimes optreden die het getij voor zowel
hoog -als laagwater sterk verhogen. Verder moeten schepen
weliswaar geen rekening houden met sluizen en stuwen, maar
wel met de vrije hoogte onder de bruggen.
De Zeeschelde is ook bochtig en heeft heel wat drempels en
platen. Baggerwerken en geul-verleggingen hebben gemaakt dat
de Zeeschelde door de tijden heen alsmaar beter kon bevaren
worden. Dit menselijk ingrijpen vereist echter continue aandacht
en werken om deze toestand in stand te houden. Gebeurt dit
niet, dan neemt de rivier terug haar oorspronkelijke vorm
aan. Dit alles leidt er toe dat de scheepvaart op de Zeeschelde
beperkt is tot 1.350 ton in het vak van Baasrode tot de samenvloeiing
met de ringvaart in Melle.
Toekomstige Zeeschelde
Uitgaande van de huidige mogelijkheden van de Zeeschelde als
transportas streeft W&Z in het kader van het Vlaamse beleid
om het vervoer via de binnenvaart te stimuleren, op lange
termijn naar een tij-onafhankelijke vaart voor binnenschepen
tot 2.000 ton. Dit zou niet alleen een goede binnenvaartverbinding
creëren tussen de Antwerpse regio en - via de Bovenschelde
en de Leie - het Noord-Franse achterland, maar ook de Zeeschelde
zelf als transportas ten goede komen.
 Tom
Vermijlen
Communicatieverantwoordelijke W&Z
1 Modal shift
is de term voor het vervangen van een deel van het vervoer
over de weg door andere vormen van vervoer, met name vervoer
per schip of per spoor. Modal shift wordt gezien als middel
om de nadelen van wegvervoer, zoals filevorming en luchtverontreiniging,
tegen te gaan.
2 De Zeeschelde (= tijgevoelige deel van de Schelde op Vlaams
grondgebied) wordt ingedeeld in 2 delen:
- Boven-Zeeschelde: vanaf de sluis van Gentbrugge tot het
begin van de Antwerpse Rede; 77 km.
- Beneden-Zeeschelde: vanaf het begin van de Antwerpse Rede
tot de Nederlandse grens: 31 km
|
