|
WALLONIË
Het gebied van de Bas-Prés te Komen – ontwerp en alternatief
Op de grens van Noord-Frankrijk, Vlaanderen en Wallonië strekt
zich aan de oevers van de Leie te Komen het gebied van de Bas-Prés uit. Dit natuurgebied is rijk
aan biodiversiteit maar ook zeer kwetsbaar. Twee grote infrastructuurprojecten - het verleggen van
de Leie en de aanleg van een weg - dreigen al enige tijd het ecosysteem in gevaar te brengen.
Over het rivierproject zelf was tot nog toe echter niet veel gekend. Onlangs maakte de Waalse waterwegbeheerder,
de MET, haar plannen openbaar. Philippe Mouton van de vzw Eco-Vie, de lokale milieuvereniging, maakt zich zorgen.
Wie het begin van het verhaal miste, kan dat nalezen in de vorige edities van Grenzeloze Schelde Nieuws (nrs. 33 en 36).
"Het ontwerp dat door de MET wordt voorgesteld is in strijd met de wensen van de gemeente Komen en
schijnt sinds decennia geen relevante wijziging te hebben ondergaan, aangezien op talrijke plannen en
kaarten een hypothetisch tracé is aangegeven dat overeenstemt met wat begin april 2008 werd voorgesteldd.
Het voorgestelde tracé vertoont een bocht in elleboogvorm ter hoogte van de brug in Komen. Door de aanleg van
een bocht in deze doorgang, die al moeilijk is door de engte, de snelheid en de kracht van de stroom, zal
het zicht hier bemoeilijkt worden. De lokale verenigingen werkten een alternatief uit dat rekening houdt
met de veiligheid en maximaal behoud van het gebied van de Bas-Prés.
Gezien de onomkeerbare schade die zou voortvloeien uit het door de MET voorgestelde tracé dat hierboven
wordt beschreven (het graven van een lange rechthoek van 1 km op 72 m midden in een overstromingsgebied
in de meest waardevolle zones op gebied van biodiversiteit van de Bas-Prés) en aangezien de wetgeving
betreffende de milieueffectenstudies bepaalt dat voorgestelde alternatieven grondig moeten worden onderzocht,
stellen wij een alternatief voor dat erin bestaat de huidige loop van de Leie met een dertigtal meter te
verbreden, om te komen tot afmetingen die vergelijkbaar zijn met die van de MET.
De hiermee nagestreefde doelstellingen zijn een grotere veiligheid voor de scheepvaart, een enorme
besparing in de aan te voeren hoeveelheid grondspecie en tegelijkertijd de vrijwaring van het gebied
van de Bas-Prés. Wij menen dat de besparing wat betreft de te beheren terreinen aanzienlijk zou zijn.
Overstromingen
Het gebied biedt een overstromingscapaciteit van ongeveer 200.000m³.
Daarbovenop dient nog het economisch voordeel gevoegd te worden vertegenwoordigd door de vermeden
kosten in geval van overstromingen of voor de aanleg van een evenwaardig wachtbekken.
Biodiversiteit
De biotopen
De vallei vertoont een mozaïek van leefgemeenschappen. De grasbiotopen zijn overheersend.
Gevarieerde cultuurpraktijken laten toe om een rijke diversiteit aan habitats in stand te houden.
Sommige percelen worden weinig intensief gebruikt. De meest natte zones worden niet bewerkt en
vormen merkwaardige biotopen. De Bas-Prés van Komen vormen een uitzonderlijk moerasgebied omwille
van de uitgestrektheid, de ligging in het centrum van een stedelijke zone en door de ecologische waarde.
De functie van ecologische corridor
Het gebied van de Bas-Prés vormt de stroomafwaartse verlenging van de alluviale weiden van de Leievallei.
Het is de plaats bij uitstek voor de fauna die gedijt langs de rivier, hier een tussentop maakt of op
zoek gaat naar voedsel.
De functie van waterzuivering
Het nitraatgehalte is een belangrijke parameter voor de waterkwaliteit. Het weerspiegelt de intensiteit
van de door de mens veroorzaakte verstoringen, waarvan de oorsprong variabel is maar die meestel
verbonden zijn met de landbouw.
De grondwaterlaag van Komen-Waasten vertoont een zeer hoog gehalte aan nitraten.
De DGRNE(1) (Direction générale des Ressources naturelles et
de l'Environnement – Ministerie van het Waals Gewest) geeft waarden aan die vaak boven 50mg/l liggen,
hoger dan de drinkwaterdrempel. Deze grondwaterlaag bevindt zich in een kwetsbare zone. Op
sommige plaatsen in Komen-Waasten wordt een gehalte van 280 mg/l bereikt. De moerasgebieden van
Komen-Waasten oefenen dus een belangrijker zuiveringsfunctie uit dan elders, gezien het nitraatgehalte.
Geïntegreerde visie
De Leie en de Deûle vormen een natuurlijk geheel. Op een dag zal ook
het grensoverschrijdend project van het Leiepark zal het licht zien.
Een nieuw waterwegenbeleid lijkt zich af te tekenen gericht op de economische functies, maar met
het doel om tevens de ecologische, stedenbouwkundige en sociale functies te integreren. Bij ons
scoort dit echter nog onvoldoende. Het is alleen mogelijk als de drie gewesten samenwerken
(Nord/Pas de Calais, Wallonië en Vlaanderen) evenals deMET."
Philippe Mouton
Eco-Vie
(1) DGRNE: Algemene directie van de natuurlijke hulpbronnen en het milieu
|
