Bijna de helft van de Belgische elektriciteit wordt geproduceerd in kerncentrales (uranium), bijna een derde in thermische centrales (steenkool, petroleum, aardgas). De rest wordt geproduceerd door energiebronnen die ook in België voorradig zijn (wind, zon, water, biomassa en biogas).



De netto elektriciteitsproductie in België per sector in 2014


Watermolens en groene stroom

Omdat de politieke besluitvorming hernieuwbare energie steeds meer lijkt te belonen, hebben sommige eigenaars van oude sites zich laten verleiden om hun watermolens om te bouwen tot kleine waterkrachtcentrales. In Wallonië zijn al meer dan 1500 oude molens opnieuw in gebruik. In Vlaanderen zouden het er ongeveer 300 zijn. Die molens zouden tegen 2020 voor 20 MW extra groene elektriciteit kunnen zorgen.

Ook sluizen en waterzuiveringsinstallaties kunnen een bron van energie zijn. De techniek om de kleine watervalletjes die door de Archimedesschroeven¹ aan het begin van de installaties ontstaan te gebruiken om hernieuwbare energie op te wekken, is in volle ontwikkeling. Hetzelfde geldt voor de sluizen waarbij het water dat stroomopwaarts van de sluizen wordt tegengehouden kan gebruikt worden om waterturbines in gang te zetten.



De waterkrachtcentrales worden vooral geplaatst in het stroomgebied van de Maas, de Amblève en de Semois-Chiers.

De ontwikkeling van kleine waterkrachtcentrales vormt echter een obstakel voor de vrije vismigratie.
Vanuit een ecologisch standpunt zal de bouw van een stuwdam ervoor zorgen dat voor de dam een zone van stilstaand water en bezinking ontstaat. Dat bezinksel bedekt bijgevolg de waterplanten en berooft op die manier de vissen van hun voedsel of verhindert ze er hun eitjes te leggen. Bovendien zou de dam de omgeving volledig veranderen. Door de snelheid van de stroming te vertragen, gaat men van stromend naar stilstaand water waardoor de vispopulaties die eerst in het stromende water leefden verstoord zullen worden. Stroomafwaarts zal de dam dan weer de snelheid van het water bevorderen met versterkte erosie als gevolg.

Om een vrije visdoorgang te garanderen, zou elke dam moeten voorzien worden van een vispassage of een ‘visvriendelijke’ turbine. Een dergelijk project moet in een breder perspectief geplaatst worden om de waterloop in zijn geheel te bekijken.


Bronnen:
- 'Hydroélectricité: les propriétaires de petits moulins prêts à se battre' >>
- 'D’où viennent l'électricité et le gaz que l’on consomme en Belgique?' >>
- 'Les certificats verts et l’électricité renouvelable' >>
- 'Investissons ensemble dans la production locale d'énergie!' >>
- 'Hydroélectricité: 7 sites équipés en Belgique en 2014' >>
- 'L'eau, force motrice pour produire de l'électricité' >>
- 'Une énergie renouvelable, oui mais ...' >>
- 'Etude expérimentale et optimisation des performances hydrauliques des vis d'Archimède utilisées
  dans les microcentrales hydroélectriques' >>

---

¹ De Archimedesschroef wordt in waterzuiveringsinstallaties gebruikt om afvalwater omhoog te brengen zodat het zuiveringsproces daarna met behulp van de zwaartekracht kan gebeuren.