Onderwerp / Sujet Geadresseerden / Adressée à
(email-adressen scheiden door een komma / séparez les adresses e-mail par une virgule)

Biodiversiteit lokaal BEkeKEN in de provincie Antwerpen

Onder impuls van het mondiale project 'Countdown 2010' 1 startte de provincie Antwerpen in 2008 de campagne 'Biodiversiteit lokaal BEkeKEN'. Samen met 66 steden en gemeenten werkt de provincie sindsdien volop aan het verhogen van biodiversiteit in beekvalleien.

Om aan biodiversiteit te werken, hoeven we niet naar het regenwoud, de woestijn of de Zuidpool. Ook in onze achtertuin kunnen we een verschil maken. De provincie Antwerpen legde in 2008 de focus op het leven in en rond de beken op haar grondgebied. De provinciale campagne 'Biodiversiteit Lokaal BEkeKEN' streefde ernaar om zoveel mogelijke Antwerpse gemeenten en steden het charter Countdown 2010 te laten ondertekenen op basis van een gemeenschappelijk doel: het verhogen van de biodiversiteit in beekvalleien. Uiteindelijk hebben 66 van de 70 gemeenten en steden hun schouders onder deze campagne gezet.

De keuze om te werken aan biodiversiteit in beekvalleien was weldoordacht: deze plaatsen zijn immers belangrijke dragers van biodiversiteit en herbergen van bron tot monding heel wat provinciale prioritaire soorten als bosbeekjuffer, ijsvogel of rivierdonderpad2. Beekvalleien zijn bovendien duidelijk verbindende elementen zowel tussen natuur als tussen besturen. Vele waterlopen stromen namelijk over het grondgebied van verschillende gemeenten.

Aanleggen van plasbermen in Rumst
In de periode 2008 - 2012 hebben 47 gemeenten een concrete actie uitgevoerd of hebben ze bepaald in welke beekvallei ze graag willen werken. Anderen zijn nog op zoek naar een geschikte actie. De uitgevoerde acties variëren sterk in schaalgrootte. Zo heeft de gemeente Merksplas bijvoorbeeld nestkasten gehangen voor de gele kwikstaart, terwijl de gemeente Wommelgem een nieuwe waterloop heeft aangelegd en een natuurlijk overstromingsgebied. Er werden ook poelen gerealiseerd, vispaaiplaatsen en plasbermen.

Afgraven van oeverwallen Viersels Gebroekt
in Zandhoven
Ook de provincie Antwerpen zelf liet zich niet onbetuigd. Aan de Kleine Aa of Weerijs in Wuustwezel werden de laatste vismigratieknelpunten3 weggewerkt zodat vissen vanuit Nederland helemaal tot in het militair domein Groot Schietveld kunnen zwemmen om zich voort te planten. In het Viersels Gebroekt in Zandhoven werd de interactie tussen het grachten- en waterlopenstelsel en de aangrenzende natte graslanden hersteld en werd het leefgebied van de vissen rivierdonderpad, bermpje en kleine modderkruiper verbeterd. Recent werden zelfs drie bevers opgemerkt in het gebied en daar is de provincie trots op! Sinds 2010 is er bovendien een provinciale subsidie beschikbaar voor gemeenten voor structurele ingrepen in beekvalleien die de biodiversiteit ten goede komen.

In de middenkatern van de provinciale milieunieuwsbrief zOOm wordt elke drie maanden gerapporteerd over diverse acties. Er werd tevens een website ontwikkeld met algemene informatie over de campagne.

Om iedereen te bedanken voor het engagement organiseerde provincie Antwerpen op 22 mei 2010 een groot biodiversiteitsfeest voor kinderen. Tijdens het feest werd een kinderboek gelanceerd, ROODWATERNACHT, waarin met verhalen, zoekplaten en gedichten kinderen warm worden gemaakt voor het mooie van onze natuur. Op het feest gingen de kinderen samen met de auteurs en illustratoren op zoek naar insecten in de wei, gingen ze creatief aan de slag of luisterden ze naar muzikale verhalen over biodiversiteit.

De komende jaren gaat de provincie door met het werken aan biodiversiteit in beekvalleien, maar wordt de aandacht uitgebreid naar groene infrastructuur in het landschap. Ook bermen, dreven, houtkanten, bosranden en andere groene elementen zijn namelijk van groot belang voor allerhande planten en dieren.

Dit project werd deels gefinancierd door het Europees project SOLABIO, wat staat voor 'soorten en landschappen als dragers voor biodiversiteit'.


1 Countdown 2010: In 2001 hebben de Europese landen afgesproken om vóór 2010 het verdwijnen van planten- en diersoorten te stoppen. Daarom is in 2004 de campagne 'Countdown 2010' in het leven geroepen.
2 Rivierdonderpad is een bodembewonende vissoort. Om te schuilen of eitjes af te zetten maken ze graag gebruik van holtes tussen boomwortels, oeverholtes, opgehoopte takken, stenen.
3 Vismigratie: Net als andere planten- en diersoorten hebben ook vissen migratieroutes nodig om zich vrij door watersystemen te kunnen verplaatsen. Vissen migreren, afhankelijk van de soort, over grote of beperkte afstand op zoek naar geschikte paai-, rust- en voedingsplaatsen. Menselijke ingrepen op de waterlopen (kunstwerken zoals duikers, stuwen, watermolens, sluizen en bruggen; inkokering, bijvoorbeeld onder pleinen of steden; sifons; pompgemalen en waterkrachtcentrales) bemoeilijken of verhinderen zowel de stroomopwaartse als stroomafwaartse migratie van vissen en kunnen vissen zelfs doden of verwonden.


Met dank aan Sandra Vandewiele - Adviseur
Dienst Duurzaam Milieu- en Natuurbeleid, Provinciebestuur Antwerpen


Terug naar de inhoudsopgave >>

 

Reacties op de nieuwsbrief en/of voorstellen voor artikels zijn welkom >>