|
Copyright IDEA
In het deelbekken van de Zenne, werd de uitwerking van het
saneringsplan toevertrouwd aan de erkende waterzuiveringsinstanties:
IDEA(4), IBW(5) en IPALLE(6). Het waterzuiveringsplan van
de Zenne geeft aan dat de collectieve zuivering bijna 90%
van de bevolking vertegenwoordigt en dat zij hoofdzakelijk
aangesloten is op rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI's)
van 2.000 inwoners-equivalenten (IE)(7) en meer. Het aandeel
van de autonome waterzuivering is dus vrij beperkt.
In totaal zijn er 38 RWZI's, waarvan er 6 op korte termijn
gedeclasseerd dienen te worden.
De meeste RWZI's van meer dan 2.000 IE bestaan reeds (Seneffe, Nivelles, Soignies,
Braine-le-Comte, Tubize, Quenast, Saintes) of zijn in aanbouw (Rebecq), werden
reeds aanbesteed (Vallée du Hain en Ecaussines) of zijn in fase van aanbesteding
(Ittre, Feluy, Hennuyères, Oisquercq) volgens het investeringsprogramma 2005-2009
van de SPGE.
Het programma voor collectieve waterzuivering kleiner dan 2.000 IE werd goedgekeurd
voor de periode 2006-2010. Het is op dit niveau dat het grootste deel van het werk
nog moet gebeuren. Maar aangezien andere zones zoals Mons en La Louvière prioritair
zijn ten opzichte van het Zennebekken, zullen de intercommunales daaraan voorrang
moeten geven en zullen ze niet onmiddellijk de kleine RWZI's kunnen aanpakken.
In vergelijking met de situatie in juni 2006
(zie artikel
in de Zennekrant nr. 6) werden de volgende werken gerealiseerd:
bouw van de RWZI van Rebecq waarvan de inwerkingstelling voorzien
is tegen de herfst 2007 - lente 2008 en de collectoren voor
de RWZI's van Soignies-Biamont en Braine-le-Comte zodat deze
op volle capaciteit kunnen draaien.
Wij vermelden nog de voortdurende juridische perikelen van de RWZI 'L'Orchis'
in de Vallée du Hain. Het is de grootste zuiveringsinstallatie voorzien in het
deelbekken (93.000 IE) en werd meer dan twee jaar geleden aanbesteed. Maar aangezien
de RWZI aan de rand van een natuurreservaat ligt, sleept de vergunningsprocedure aan.
Na de opschorting (en niet de vernietiging) van de enige stedenbouwkundige vergunning
door de Raad van State op 30 november jl., heeft het Waals Gewest een nieuwe aanvraag
ingediend zonder opnieuw te moeten passeren langs de procedures van openbaar onderzoek
en effectenrapport. Ook al houdt het nieuw dossier rekening met de opmerkingen van de
gerechtelijke instantie (o.a. onvoldoende argumenten om af te wijken van het gewestplan),
toch is een hoger beroep vanwege milieuorganisaties of van de oeverbewoners zeer waarschijnlijk.
Om dit hoofdstuk af te sluiten, is het tenslotte belangrijk er op te wijzen dat
waterzuiveringsinstallaties op zich niets vermogen. Er moeten ook nog rioleringen en
collectoren aangelegd zijn en deze moeten aangesloten zijn op de RWZI's. Het is dus
een werk van lange adem dat het Waals Gewest te wachten staat.
Brussel
Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest leverde ook vele inspanningen
om aan de eisen van de Europese kaderrichtlijn Water te voldoen.
Twee rioolwaterzuiveringsinstallaties, waarvan het effluent
in de Zenne geloosd wordt, verdelen tegenwoordig de zuivering
van het Gewest: de RWZI van Brussel-Zuid in werking sinds
2000 met een capaciteit van 360.000 IE en de gloednieuwe RWZI
van Brussel-Noord met een capaciteit van 1.100.000 IE dat,
na werken die meer dan 3 jaar duurden, in werking is getreden
sinds maart laatstleden. De officiële opening zal echter niet
voor september 2007 plaatsvinden. Dit heeft te maken met het
feit dat nog enkele aanpassingen dienen te gebeuren, zoals
de behandeling van het slib. Dit slib zal op termijn een nat
oxidatieproces ondergaan dat alle geurhoudende moleculen vernietigt
en een volledig gemineraliseerd eindproduct aflevert dat dan
voor andere doeleinden kan ingezet worden.
Belangrijk om weten is dat de RWZI van Brussel-Noord wel is
uitgerust voor de verwijdering van fosfor en stikstof, dit
in tegenstelling tot de RWZI van Brussel-Zuid. Goed nieuws,
want in het verleden waren de resultaten op dit vlak niet
steeds om trots op te zijn. De nieuwe RWZI zou deze slechte
resultaten moeten compenseren door een voorbeeldleerling te
zijn in deze materie.
Blijft er nog een zorgenkind over, namelijk het aansluitingspercentage
van riolen/collectoren op beide RWZI's. De 100% is nog niet
bereikt, er zijn nog steeds rechtstreekse lozingen in de Zenne
en haar bijrivieren. Hieraan ten volle tegemoetkomen is lang
geen sinecure!
Voor meer informatie over de RWZI Brussel-Noord, surf
naar www.aquiris.be.
Vlaanderen
De Vlaamse Milieumaatschappij
(VMM) volgt aan de hand van haar meetcampagne de evolutie
van de impact van de RWZI's op. De zuiveringsinfrastructuur
is echter nauwelijks uitgebouwd: slechts 20% van het huishoudelijk
afvalwater wordt gezuiverd. De zuiveringsinstallaties van
betekenis die in 2006 in het Zennebekken volledig operationeel
waren, zijn die van Beersel (45.000 IE) en Sint-Pieters-Leeuw
(37.000 IE). Vanaf volgende maand komt daar ook de RWZI Grimbergen-Zemst
(90.000 IE) bij. Concreet betekent dit dat het afvalwater
van een 275.000 inwoners uit het Zennebekken ongezuiverd in
de Zenne wordt geloosd.
Toch is er hoop!
Een 226.000 inwoners van het Zennebekken (70%) zijn op termijn
nog aansluitbaar op een RWZI (na volledige uitvoering van
het totale rioleringsplan (TRP) door de gemeenten en van de
laatste door het Vlaamse Gewest goedgekeurde Investeringsprogramma's).
Voor circa 49.000 inwoners (14%) voorziet het TRP geen aansluiting.
Stand van zaken van de zuiveringsinfrastructuur in Vlaanderen:
Ten zuiden van Brussel
De RWZI van Sint-Pieters-Leeuw (37.000 IE) is zoals gepland begin oktober 2005
in werking getreden. Het is nu vooral een kwestie van zoveel mogelijk inwoners
op deze installatie aan te sluiten. Hiervoor worden nu de nodige collectoren
aangelegd. De plannen voor aanleg van collectoren zijn ongeveer klaar, verwacht
wordt dat de aansluitingsgraad naar de toekomst toe sterk zal stijgen.
Copyright Aquafin
Beluchtingsbekken, loopbrug en unitank
(waar biologische zuivering plaatsgrijpt) van de RWZI van
Sint-Pieters-Leeuw
De kleinschalige rioolwaterzuiveringsinstallaties (KWZI's) van Negenmanneken (1975) en
Vlezenbeek (1978) zijn voorlopig nog steeds actief. In de toekomst zullen deze twee kleinere
RWZI's vervangen worden door een collector die aangesloten wordt op de installatie van
Sint-Pieters-Leeuw. De twee collectoren Vlezenbeek zijn reeds gedeeltelijk aangelegd (fase 2),
maar het laatste deel heeft ernstige vertraging opgelopen door besprekingen met het Brussels
Hoofdstedelijk Gewest. Er is intussen een definitief ontwerp, de bouwvergunningen zijn aangevraagd
en er is hoop om snel de nodige vergunningen te krijgen, zodat de werken eind 2008 kunnen
worden uitgevoerd.
Ook de KWZI van Lembeek (200 IE) zal verdwijnen. De vuilvracht van deze installatie
zal door een pompstation en een persleiding Dokter Spitaelslaan aangesloten worden
op de RWZI van Beersel (45.000 IE).
In Sint-Genesius-Rode is de collector Kwadebeek gepland, die zal aansluiten op de
collector Dworp - die ook nog gepland is - en die Sint-Genesius-Rode en Dworp zal
aansluiten op infrastructuur richting de RWZI van Beersel.
Zoals reeds vermeld, ontvangt ook de RWZI Brussel-Zuid een deel van het afvalwater van Vlaanderen.
Ten noorden van Brussel
De bouw van de RWZI van Brussel-Noord, die het afvalwater
van ca. 90.000 Vlamingen uit de gemeenten Zaventem, Wezembeek-Oppem,
Machelen, Kraainem, Dilbeek en delen van Asse zal zuiveren
- in combinatie met het afvalwater van nagenoeg één miljoen
Brusselaars - liet lang op zich wachten, maar de werken zijn
intussen gestart en de installatie van 1.100.000 IE is sinds
maart 2007 operationeel. De Woluwecollector sluit hier reeds
op aan.
Het zuiveringsgebied Grimbergen deed aan een enorme inhaalbeweging:
sinds juni 2007 is de RWZI Humbeek-Grimbergen (3.400 IE) gestart
met proefdraaien. In juli volgt grote broer, de RWZI Grimbergen-Zemst
(90.000 IE). Er wordt dan ook verwacht dat de werking van
deze twee zuiveringsinstallaties een positieve invloed zal
hebben op de waterkwaliteit van de Zenne stroomafwaarts Brussel.
Copyright Aquafin, foto's Jan Locus
RWZI Grimbergen-Zemst tijdens de werken
De KWZI van Zemst-Kesterbeek (350 IE) heeft een positieve invloed op de
kwaliteit van de ontvangende waterloop. Men kan stellen dat de KWZI zorgt
voor een lichte verdunning van de door de Kesterbeek aangevoerde vuilvracht,
want deze blijft sterk verontreinigd, met talrijke overschrijdingen van de
basiskwaliteitsnormen.
Conclusie
De waterkwaliteit van de Zenne is in 2006 nog niet spectaculair verbeterd.
Stroomopwaarts de monding van de (verontreinigde) Zuunbeek
en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is de zuurstofhuishouding
wel sinds het jaar 2000 geleidelijk verbeterd van een PIO-score(8)
'verontreinigd' naar 'matig verontreinigd'. Dankzij de ingebruikname
van de RWZI Beersel en het aansluiten hierop van het centrum
van Halle behoort in 2006 nu ook het traject tussen Halle
en Lot tot deze klasse. Tot 2005 was dit traject nog verontreinigd
door de lozingen van Halle.
Ten Zuiden van Brussel blijft er voor de Zenne nog een belangrijk
knelpunt bestaan, nl. de collector Linkebeek die te Drogenbos
in de Zenne loopt (i.p.v. aan te sluiten op de RWZI Brussel-Zuid)
waardoor de waterkwaliteit daar plaatselijk slecht is. Parallel
met de zuurstofhuishouding verbetert ten Zuiden van Brussel
ook de biologische waterkwaliteit van de Zenne. Voor het tweede
jaar op rij werd in 2006 te Lembeek een BBI(9) van 6 opgetekend
(matige biologische kwaliteit), dankzij de aanwezigheid van
verschillende soorten slakken, bloedzuigers, waterpissebedjes,
platwormen, borstelwormen en larven van vliegen en muggen.
Er zwemmen ook terug vissen (driedoornige stekelbaars) in
de Zenne en op steeds meer plaatsen duiken waterplanten op
(weliswaar nog het zeer tolerante schedefonteinkruid). Ook
in Beersel en Ruisbroek werd in 2006 een matige biologische
kwaliteit opgetekend. Elders blijft de biologische kwaliteit
vooralsnog slecht.
Ten Noorden van Brussel is de kwaliteit in 2006 vergelijkbaar met die van de voorgaande
jaren: de PIO scoort er 'verontreinigd' tot 'zwaar verontreinigd' en de biologische
kwaliteit is overwegend zeer slecht (tot slecht). Verwacht wordt dat de inwerkingtreding
van de RWZI Brussel-Noord hierin verandering zal brengen.
 |
